2571-) Bu hadîsi bize Yahya b. Bişr El-Hariri de rivâyet etti. ki) Bize Muâviye yani İbn Sellâm rivâyet etti. H. İbnü-l-Müsennâ dahi rivâyet etti. ki): Bize Ebû Âmir rivâyet etti. ki): Bize Hisara rivâyet eyledi. H. ibnü-l-Müsennâ ile İbn Ebî Ömer de rivâyet ettiler. Dediler ki: ize Abdülvahhâb b. Abdilmecîd rivâyet etti. ki): Bize Eyyûb rivâyet etti. H. Züheyy i. Harb dahi rivâyet eyledi. ki): Bize Hüseyin b. Muhammed rivâyet etti. ki): Bize Şeybân rivâyet etti. râvilerin hepsi Yahya b. Efaî Kesir-den bu isnadla yukarki hadîsin mislini rivâyet etmişlerdir. hadîsi bütün kütüb-i sitte sahipleri -KitâbuVSavm--da muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir. onun hakkında: «Hasen sahih bir hadîstir.» demiştir. bâbda Ebû Dâvûd Hazret-i Huzeyfe ile İbn Abbâs ve Âişe (radıyallahü anha)-dan; Tirmizî: İbn Abbâs-dan; Beyhakî: Ömer (radıyallahü anh)’dan; Darakutni: Câbir b. Hadîc-den; Taberânî; İbn Mes-ûd (radıyallahü anh)’dan; İmâm Ahmed ile Taberânî: Alîyyü-bnü Ebî Tâlib (radıyallahü anh)-dan; Taberâni: Tâlk b. Alî (radıyallahü anh) ile Semuratü-bnü Cündeb ve Berâ’ b. Azib (radıyallahü anh) hazerâtından hadisler rivâyet etmişlerdir. şeride istisna edilen hadisden murâd: Bir kimsenin âdet edindiği orucudur. Nezir ve keffâret oruçları da olabilir. Bu gibi oruçları o gün tutmak naşs-ı hadîsle tecviz buyurulmuştur. murâd: Yukarıda görüldüğü vecîhle huistiyanlara benzemekten müslumanları sakındırmaktır. (sallallahü aleyhi ve sellem) ashabına ehl-i kitaba muhalefet etmelerini emir buyururdu. bu emirin hükmü nedir? Tirmizî-nin ulemâdan rivâyetine göre ehl-i kitaba benzemek: kerahet ifâde eder. Fakat mütekaddimin ulemâ ekseriya harama da kerahet ıtlak ederlerdi. Bu bâbda ulemâ ihtilâf etmişlerdir. Zâhirî-ye göre Ramazandan bir veya iki gün evvel oruç tutmak âdetine tesaadüf etsin etmesin asla caiz değildir. bir taifeye göre Şâbân-in son gününde nafile oruca niyet etmek caiz değildir. âdet edindiği oruç o güne tesaadüf ederse onu tutabilir. Delilleri: Bu hadîstir. kirâm-dan Ömer ü-bnü-l-Hattâb Alîyyü-bnü-Ebî Tâlib Âmm. fi/r Huzeyfe ve İbn Mes-ûd (radıyallahü anh) hazerâtı ile Tâbiin-den Saîd ü-bnü-l-Müseyyeb Şa-bî îbrâhim Nehaî Hasan-ı Basrî ve İbn Şîrîn-in buna kaail oldukları rivâyet edilir. İmâm Şafiî-nirımezhebide budur. Abbâ-s ile Ebû Hüreyre (radıyallahü anh) farz namazla nafilenin arasını konuşmak ayağa kalkmak veya ileri geri gitmek suretiyle ayırmayı müstehab gördükleri gibi; burada da şaban-la- Ramazan oruçlarını bir veya iki gün fasıla vermek suretiyle birbirinden ayırmayı emrederlermiş. «Yevm-i şekde oruç tutan Allah ve Resûlüne isyan etmiştir.» dermiş. yevm-i şekde nafile oruca niyetlenmeyi tecviz etmişlerdir. bâbdaki tafsilâtı az yukarıda görmüştük. şekde oruç tutmalın ne hikmete binâen nehiy buyurulduğu ihtilaflıdır; bâzılarına göre buradaki nehyin hikmeti: Ramazana zindelik ve neşâtla girmek ve Ramazan orucu için kuvvetli bulunmakdır. takımları hükmün Ramazan ayının görülmesine talik buyurulmasına bakarak: «Ay-ı görmezden bir veya iki gün evvel oruç tutan bu hükme ta-n etmiş olur.» demişlerdir. (sallallahü aleyhi ve sellem)’in yalnız bir veya iki günü zikretmesi: Ramazandan önce oruç tutanlar ekseriyetle o miktarla iktifa ettikleri içindir. Bu taifeye göre memnu olan günler Sabânın 16 sından başlar. ulemâ-ya göre Şaban-in yarısından sonra nafile oruç tutmak caizdir.