Oruca Girişin Fecrin Doğması İle Hasıl Olduğunu Fecir Doğuncaya Kadar Yemek Ve Sairenin Cevazını Kendisine Oruca Namaz Vaktine Ve Saireye Girmek Gibi Hükümler Taalluk Eden Fecrin Sıfatını Beyan Bâbı
2587-)
Bana Muhammed b. Sehl Et-Temimi İle Ebû Bekir b. İshâk rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize İbn Ebî Meryem rivâyet etti. ki): Bize Ebû Gassân haber verdi. ki): Bana Ebû Hâzini Sehl b. Sa-d (radıyallahü anh)-dan naklen rivâyet etti. Sehl şöyle demiş. Şu âyet (yani): ak iplik kara iplikten seçilinceye kadar yiyin için) kavl-i ilâhisi nâzil olunca bazı kimseler oruç tutmak istedimi her biri ayaklarına bir siyah bir de beyaz iplik bağlarlar da bu iplikleri birbirinden seçinceye kadar yiyip içmeye devam ederlerdi. Bundan sonra Allah (Fecirin) ayetini indirdi. Bu suretle Allah-ın bu âyetten gece ile gündüzü murâd ettiğini anladılar. hadîsi Buhârî «Kitâbu-l Savm» ile «Kitâbu-t-Tefsir» de Nesâî «Kitabu-s-Savm» da muhtelif râvilerden tahric etmiştir. evvelki hadîsde Hazret-i Adiyy-in biri beyaz diğeri siyah ikî ipi yastığının altına koyduğu bildirilmişti. Bu hadîsde Ashâb-ı Kiram-dan bâzılarının iki ipliği ayaklarına bağladıkları görülüyor. Fakat iki rivâyet arasında münâfaat yoktur. Zira bâzılarının iplikleri yastıklarının altına koyması diğerlerinin ayaklarına bağlaması mümkündür. bir takımları iki rivâyetin arasını bulmak için Ashâb’ın sahur zamanına kadar iplikleri yastıklarının altında unuttukları sahur zamanında onları ayaklarına bağladıkları ihtimâlinden bahsetmişlerse de bu ihtimâl uzak görülmüştür. Çünkü o zaman kendileri uyanık bulunacakları için ayaklarına iplik bağlamaya hacet yoktur. Ellerinde onları daha iyi görürler. Manzara demektir. bu kelimeyi «ra-y» ve «ri-iyy» şeklinde rivâyet etmişlerdir. Kâdî îyâz buna itiraz etmiş hatâ olduğunu söylemiştir. şekilde rivâyet sahih olsa bile mer-i yani görünen mânâsına geleceğini bildirmiştir. (?-656) Hazret-i Adiyy rivâyeti ile bu rivâyetin arasını bulmuş ve: Adiyy rivâyetinin Sehl rivâyetinden sonra vârid olabileceğinden bahisle Hazret-i Adiyy-in Sehl rivâyetin-deki macerayı işitmemiş olması ihtimalini ileri sürmüştür. yine Kurtubî-nin beyânına göre her iki hadîsin aynı kazıyye hakkında vârid olması muhtemeldir. Yalnız râvilerden bazısı âyetteki «Fecir» kelimesini muttasıl olarak zikretmiş Bazıları onu âyetten ayırmışlardır. Çünkü bu kelime âyet-i kerîme-nin baş tarafından hayli zaman sonra nâzil olmuştur. bir sene sonra indirildiğini söylerler. rivâyetine göre âyet-i kerîme nâzil olduktan sonra Ashâb-ı Kiram bir müddet fecir doğuncaya kadar yiyip içmeye devam etmişler sonra Allahü teâlâ hazretleri fecir kaydını indirmekle bu hükmü neshetmiştir. Kâdî îyâz Tahavî-nin bu sözüne itirazda bulunmuş ve hükmün onun dediği gibi evvelâ sabit olup sonradan neshedilme-ffifiirıi hadisden muradın bu işi bazı Bedeviler’in te-vil suretiyle yaptıklarını beyândan ibaret olduğunu söylemiştir.
Kaynak: Sahîh-i Müslim Oruç
Konu: Oruca Girişin Fecrin Doğması İle Hasıl Olduğunu Fecir Doğuncaya Kadar Yemek Ve Sairenin Cevazını Kendisine Oruca Namaz Vaktine Ve Saireye Girmek Gibi Hükümler Taalluk Eden Fecrin Sıfatını Beyan Bâbı