2778-) Bize Ebû Bekir b. Ebî Şeybe ile Amru-n-Nâkıd hep birden İbn Uyeyne-den rivâyet ettiler. Ebû Bekir ki): Bize Süfyân b. Uyeyne İbn Ebî Lebîd-den o da Ebû Seleme-den naklen rivâyet etti: Ebû Seleme şöyle dedi: Âişe (radıyallahü anha)-ya Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-in orucunu sordum da şunları söyledi: (sallallahü aleyhi ve sellem) o kadar çok oruç tutardı ki biz: Artık hep oruç tutacak derdik. (Bazen) orucu o kadar bırakırdı ki: Artık hiç tutmayacak derdik. Ben onun hiç bir ayda şaban ayındakinden daha çok oruç tuttuğunu görmedim. Şaban ayını bütün tutardı. Onda orucu pek az bırakırdı.» hadîsi Buhârî Ebû Dâvud ve Nesâî «Kitabu-s-Sam» da Tirmizî «Şemail»de tahriç etmişlerdir. (sallallahü aleyhi ve sellem)’in bazen peşi peşine bir çok günler oruç tutup bazen de birçok günler oruç tutmaması nafile ibâdetler malûm vakitlere bağlı olmadığı içindir. Onlar ne zaman irâde ve iıegât bulunursa o zaman yapılırlar. hadîsten anlaşılıyor ki Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Ramazandan maada hiç bir ay-ı tam olarak oruçla geçirmemiştir. Gerçi Ebû Dâvud-un Hazret-i Ümmü Seleme-den rivâyet ettiği bir hadiste: Ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem) bir nın zarfında hiç bir ay-ı tam olarak oruçla geçirmezdi. Yalnız Şaban müstesna. Onu Ramazana eklerdi.» denilmiştir. dahi bu mânada bir hadîs rivâyet etmiştir. Mezkûr hadîsler Bâbımız hadîsine muarız gibi görünürlerse de Tirmizî-nin rivâyetine göre İbn Mübarek: dilinde bir kimse bir ayın ekserisini oruçla geçirirse o ayı oruçla geçirdi demek caizdir. Filân bütün gece namaz kıldı derler halbuki o adamın o gece yemek yemesi ve bâzı işleriyle meşgul olması ihtimâl dahilindedir.» demiştir. diyor ki:«İbn Mübarek iki hadîsin mânaca bir olduklarım söylüyordu.» Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in bir sene Şaban ayını kamilen oruçla geçirdiğini bir sene de Şabanın bazı günlerinde oruç tuttuğunu söylemişlerdir. Şabanın evvelinde bazen sonunda bazen de hem evvelinde hem sonunda oruç tutardı.» diyenler de vardır. Resûl-i Ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem)-in Şaban ayında çok oruç tutmasının sebebi: O ayda ibâdetler Allah-a arzolunduğu içindir-. Nitekim Nesâî-nitı Hazret-i Üsâme-den rivâyet ettiği bir hadîsde şöyle buyurmaktadır. Resûlallah Senin hiç bir ayda şabandaki kadar oruç tuttuğunu görmüyorum dedim Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): Bu ay amellerin Rabbü-l-Alemin hazretlerine arzolunduğu aydır. Binaenaleyh ben amellerimin oruçlu olduğum halde arzedilmesini isterim » benzer bir hadîs Hazret-i Âişe-den de rivâyet olunmuştur. Hazret-i Enes-den rivâyet ettiği bir hâdisde şöyle denilmektedir: (sallallahü aleyhi ve sellem)’e Ramazandan sonra hangi ayda oruç tutmak efdaldır? diye soruldu Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): Ramazanı ta-zim için Şaban ayında cevâbını verdi.» Battal-ın rivâyetine göre Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) her ay üç gün oruç tutarmış. Bazı aylarda meşguliyeti sebebiyle bu orucu tutamadığı olur bu suretle biriken üçer günü Şaban ayında birden tutarmış. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in Dâvud (aleyhisselâm) orucu tuttuğunu o oruçtan kalan günlerini Şaban ayında tamamladığını söylemişlerdir. Taberî bu babda ulemâdan altı kavil rivâyet etmiştir: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) her ay üç gün oruç tutardı tutamadıklarını Şaban ayında tamamlardı. Şabanda çok oruç tutması ramazanı ta-zim içindi. Şabanda çok oruç tutması ameller Allah-a o ayda arzolunduğu idindir. Şaban ayında halk gafil bulunduğu için onlara örnek olmak üzere çok oruç tutardı. Sene içinde öleceklerin isimleri Şaban ayında neshedildiği için o ayda çok oruç tutardı. Nitekim bir hadisde Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): Âişe Bu ay ölüm meleğinin ruhlarını kabzedeceği kimselerin isimlerini yazdığı aydır. Ben ismimin oruçlu olduğum halde kaydedilmesini isterim.» buyurmuştur. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in zevceleri kazaya kalan oruçlarını şaban ayında tutarlardı. Bu sebeple Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) de oruç tutardı. Ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem) Efendimizin Ramazandan başka hiç bir ay-ı tam olarak oruçla geçirmemesi farz olduğu zannedilmesin diyedir. Müslim-in rivâyet ettiği bir hadîsde: sonra en faziletli oruç ayı şeprullah Muharremdir.» buyurulmugtur. hadîs Bâbımız hadîsine muarız gibi görünürse de hakikatta muarıza yoktur. İhtimâl Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) muharre-löîn faziletini son ömründe anlamış ve onda oruç tutmaya imkân bulamamıştır. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-in Şaban ayında fazla oruç tuttuğunu gösteren rivâyetler çoktur. Bunların bir kısmı bütün Şaban ayını oruçla ayını oruçla geçirdiğini bir takımı da şabanın yansına kadar oruç tuttuğunu ifade etmektedirler. Şabanın yarısına kadar oruç tuttuğunu bildiren hadislerin men. sûh olduklarını söylemişlerdir. Te-vil edenler de olmuştur.