2879-) Bana Harmeletü-bnü Yahya rivâyet etti. ki): Bize İbn Vehb haber verdi. ki): Bana Yûnus İbn Şihâb-dan naklen haber verdi. Ona da Salim b. Abdillah Salim-e de Abdullah b. Ömer (radıyallahu anhüma) haber vermiş. ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-i Zü’l-Huleyfe-de hayvanına binerken gördüm. S«nr« hayvanı kendisini kaldırarak doğrulttuğu vakit telbiye getirdi.» Hadisi Buhârî «Kitâbul-Vudu-» ve « Kitâbu’l-Libas »da Ebû Dâvud «Kitabu-l-Hacc»da Tirmizî «Şemail» de Nesâî «Kitâbul-Tahâra»da muhtelif râvilerden tahric etmişlerdir. Rüknü Yemâni:Kabe-nin köşelerinden Hacer-i Esvea-in bulunduğu köşedir. Bu köşe Irak tarafına baktığı için ona «RÜkn-ü Irâki» dahi derler. göre Rüknü Yemânı Hacer-i Esved-in bulunduğu köşeden evvelki köşedir. Yemen tarafına baktığı için ona «Rükn-ü Yemâni» denilmiştir. Bu iki köşeye Yemâniyyan» derler. kalan iki köşeye de «Şamiyyan» denilmiştir. Ulemânın beyanına göre «Yemâni» denilen köşeler Hazret-i İbrâhim (aleyhisselâm)’ın attığı temel üzerinde kalmışlardır. Sami denilenlerin yeri değiştirilmiştir. Bundan dolayıdır ki «Rükn-ü Şâmi» denilen iki köşeye- istilâm yapılmaz. İstilâm Yemâni denilen köşelere yapılır. Hacer-i Esved-e elle dokunmak yahut öpmekdir. yapamayanlar sopa gibi bir şeyle dokunarak dokundukları şeyi öperler. denilen ayakkabılarından murâd: Tabanlanmış sığır derisinden yapılan ayakkabıdır. göre septiyye: Derisi üzerinde kıl bulunmayan ayakkabıdır. Arapların âdeti deriyi tabaklamadan kılları ile ayakkabı yapmakmış. Tabaklanmış deriler Tâif gibi yerlerde yapılır bunlardan yapılan ayakkabıları zenginler giyermiş. Şerîf-deki sarıya boyanma tâbiri ile elbisenin boyanması ifâde olunmuştur. abdest almakdan murâd: Abdest aldıktan sonra onları yaş ayakla giymektir. Zi’l- Hicce-nin 8. günüdür. Bu güne ne için «Terviye» denildiği ihtilaflıdır. Bâzılarına göre Mina ile Araf at-da su bulunmadığından o gün insanlar zemzemden kana kana su içtikleri ve su tedarik ettikleri için bu isim verilmiştir. bir kavle göre: Âdem (aleyhisselâm) Hazret-i Havva-yı o gün gördüğü için başka bir kavle göre Cibrîl (aleyhisselâm) hacc ibâdetlerinin nasıl yapılacağını Hazret-i İbrahim-eo gün gösterdiği için terbiye denilmiştir. Abbâs (radıyallahü anh)-dan rivâyet olunan bir hadîse göre İbrahim (aleyhisselâm)-a oğlunu kesmesi iğin uyku hâlinde iken vahy gelmiş ertesi gün bu rüyanın şeytânı mi yoksa rahmanı mi olduğunu düşündüğü için o güne terviye denilmiştir. İbrahim ertesi akşam rûyâyı tekrar görünce rahmânî olduğunu anlamış bu sebeple ertesi güne de «Arafe» denilmiştir. Abbâs (radıyallahü anh) hadîsini Beyhakî «Fedail-i Evkaat» bahsinde rivâyet etmiştir.