2907-) Bana Züheyr b. Harb rivâyet etti. ki): Bize Yahya b. Saîd timi Cüreyc-den rivâyet etti. ki): Bana Hasen b. Müslim Tâvus-dan o da İbn Abbâs (radıyallahü anhüma)-dan naklen haber verdi. İbn Abbâs şöyle dedi: Zeydü-tmü Erkam geldi de Abdullah b. Abbâs ona hatırlatmak isteyerek: bana Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ihrâmlı iken kendisine bir av eti hediye edildiğini nasıl haber vermiştin?» dedi. Zeyd: (sallallahü aleyhi ve sellem)-e av etinden bir uzuv hediye edildi de onu geri çevirdi ve: Biz bunu yemeyiz. Çünkü ihramlıyız. Buyurdular.» dedi. hadîsi Buhârî «Kitâbu Cezâi-s-Sayt» ile «Hibe» bahsinde Tirmizî Nesâî ve İbn Mâce «Kitâbü’l-Hacoda muhtelif râvilerden tahric etmişlerdir. ile Veddân: Mekke ile Medine arasında iki yerdir. (sallallahü aleyhi ve sellem)-in annesinin Ebvâ-da vefat ettiği rivâyet olunmuştur. Râvi Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)-in o gün Ebva-da mı yoksa Veddan’da mı olduğunu kestirememiştir. Bazıları Veddan-da bazıları da Ebvâ-da bulunduğunu seksiz olarak rivâyet etmişlerdir. «Zahire bakılırsa buradaki şekk İbn Abbâs (radıyallahü anh)-dandır.» diyor. ile Veddan arasında 8 mil mesafe olduğu söylenir. Sa-b b. Cessâme Veddanlıdır. Getirdiği hediye hususundaki rivâyetler —kitabımızdakilerden de anlaşılacağı vecihle — muhteliftir. bâzılarında hediyenin bir yaban eşeği bâzılarında yaban eşeği eti bir rivâyette ucundan kan damlayan yaban eşeği budu başka bir rivâyette yaban eşeğinin yarısı bir rivâyette av etinden bir uzuv olduğu bildirilmektedir. dolayıdır ki ulemâ hayvanın diri olup olmadığında ihtilâf etmişlerdir. diyor ki: «İbn Abbâs-dan gelen bütün rivâyetler Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-in Hazret-i Sa-b-a iade ettiği hediyede onun diri olmayan bir av eti olduğunda müttefiktir. Bu da ih-râmlıya av eti yemeyi kerih görenlere delildir...» Battal Sa-b hadîsinin muhtelif rivâyetlerine bakarak hâdisenin bir olmayıp muhtelif zamanlarda cereyan etmiş ayrı ayrı vak-alar olduğunu söylemiştir. Ona göre Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e bir defa bütün bir yaban eşeği başka bir defa yaban eşeğinin budu bir defa da bacağı hediye edilmiştir. Çünkü böyle bir hâdiseyi râvilerin unutması mümkün değildir. Buhârî-nin bu mes-ele için bâb tahsis etmesinden hayvanın diri olduğu anlaşıldığını başka rivâyetlerin ise Ölü olduğuna delâlet ettiğini söyledikten sonra «Bu rivâyetlerin arasını bulmanın çaresi şudur: Hazret-i Sa-b yaban eşeğini ölü olarak getirmiş ye Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in yanına koymuştur. Sonra hayvandan bir parça keserek ona hediye etmiştir. Bu suretle her iki rivâyet de doğru olmuş olur. Yahut mecazen hayvanın bir uzvuna bütününün ismi verilmiştir. Şöyle de diyebiliriz: Hazret-i Sa-b hayvanı diri olarak getirmiş Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) kabul etmeyince onu keserek bir uzvunu hediye etmiştir.» demiştir.