3511-) Bana Muhammed b. Hatim rivâyet eti. ki): Bize Şebâbe rivâyet etti. ki) ; Bize Verkaa- Amr b. Dinar-dan bu isnâdla bu hadîsin mislini rivâyet eyledi. hadîsi Buhârî ile Ebû Davûd Tirmizî Hazret-i Ebû Hüreyre-den diğer Kütübü Sitte sahihleri İbni Abbâs ile Câbir (radıyallahü anh)-dan rivâyet etmişlerdir. Tirmizî onu tahric ettikten sonra: «İbn Abbâs ve Ebû Hüreyre hadîsi sahîhdir.» demiş. Bu babda İbn Ömer Ali Abdullah b. Amr Ebû Saîd Ebû Ümâme Câbir Âişe Ebû Mûsa ve Semratû-bnû Cündeb Hazerâtından da hadîsler rivâyet edildiğini söylemiştir. Bunların bâzılarını İmâmı Ahmed İbn Ebî Şeybe İbn Mâce Buhârî ve Taberâni tahric etmişlerdir. Abdilberr bazı hadîs ulemâsının bu hadîs hakkında: «Ebû Hüreyre rivâyetinden maada müsned olarak bunu kimse nakîetmemiştir.» dediğini nakletmişse de hadîsin Hazret-i Ebû Hüreyre rivâyetinden başka biri İbn Abbâs diğeri Câbir (radıyallahü anh)-dan olmak üzere iki müsned rivâyeti daha vardır. İbn Abbâs rivâyetini Tirmizî tahric etmiş ve hasen sahih olduğunu söylemiştir. Hazret-i Câbir rivâyeti Buhârî-dedir. Bu hadîsin diğer bir rivâyetini de sahih şartıyla Hazret-i Câbir-den Nesâî tahric etmiştir. Ancak râvileri arasında müdellis bulunduğu için ihticâca elverişli görülmemiştir cümleleri bütün nüshalarda burada olduğu gibi merfuz şekilde rivâyet edilmiştir. «Erkek kardeşinin dünürlüğü üzere dünür göndermez; onun pazarlığı üzerine pazarlığa da girişmez.» mânâlarına gelen bu cümlelerin lâfızları her nekadar haberce de maksad bu işlerden nehîdir. Haber cümlesi nehi hususunda daha baliğdir. Çünkü yasak edilen bir şeye bâzan fiilen muhalefet edenler olur. Fakat şârih hazretlerinin verdiği bir haberin hilafı asla vaki olamaz. Bu cümleler: «Mezkûr nehiy için yüzde yüz vücub ifade eden haber muamelesi yapın» takdirindedir. üzerine pazarlıkdan murad tam alış-veriş biterken araya girerek fiatı artırmaktır. Anlaşmayı bozduğu için bu hareket memnu-dur Fakat satıcı malını müşteriye arz ettikden sonra henüz anlaşmaya yaklaşmadan başka bir müşterinin araya girerek o mala fazla fiat vermesinde bir beis yoktur. kız kardeşinin kabını boşaltmak için onun boşanmasını isteyemez» cümlesinden murâd ecnebi bir kadının bir erkeğe karısını boşattırarak onunla kendisi evlenmek ve o kadının nafaka vesaire gibi şeylerinden kendisi istifade etmek istemektir. Bu mânâ mecazen «kabını boşaltmak» tabiriyle ifade olunmuştur. kardeşten murâd; kendinden başka kadınlardır. Neseben kız kardeşi olmakla dînen kız kardeşi yâhud kâfir bir kadın arasında bu hususta fark yoktur. Esîr: «Bu söz kadının ortağını boşatmak istediği vakit onun hakkını kendine verdirmek istemesi hususunda bir temsildir» diyor. Hâsılı bir kadının kendisi varmak için erkeğe karısını boşama teklifinde bulunması memnu-dur. Nitekim hadîsin sonunda: kendini isteyenle evlensin. Çünkü onun nasibi ancak Allah-ın takdir ettiği şeydir.» buyurulmuştur.