3885-) Bize Züheyr b. Harb ile Muhammed b. Müsennâ rivâyet ettiler. Lâfız Züheyr-indir. (Dediler ki): Bize Yahya Ubeydullah-dan rivâyet etti. ki): Bana Nârı- İbn Ömer-den o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen haber verdi: kimse dîn kardeşinin satışı üzerine satış yapmasın - onun dünürlüğü üzerine dünür göndermesin! Dîn kardeşi kendisine izin verirse o başka!» buyurmuşlar. hadîsi Buhârî Ebû Dâvûd ve Nesâî «Büyü-» bahsinde; İbn Mâce «Ticâret»de muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir. Bazıları: «Satmaz; dünür göndermez» şeklinde haber sî-gasiyle vârid olmuştur; maksat yine nehîdir; hattâ bu hususta haber sî-gası daha beliğdir. Başkasının satışı üzerine satış müşteriye muhayyerlik müddeti içinde: «Bu satışı boz; ben sana bu malın mislini daha ucuza satacağım.» Yahut: «Aynı fiyatla ben sana daha iyisini vereceğime gibi sözler söylemekle olur. Bu haram olduğu gibi müşterinin aynı şekilde teklifte bulunarak: «Bu satışı boz ben bu malı senden daha pahalıya satın alacağım.» demesi de haramdır. şerîf-te:«Dîn kardeşinin satışı üzerine satiş yapmasn...» bu-yurulduğuna bakılırsa gayr-i müslimin satışı üzerine satışta beis olmayacağı anlaşılır. Nitekim Evzâî ile Şâfiîler-den Ebû Abd b. Cüveyriye buna kail olmuşlardır. Fakat cumhûru ulemâya göre bu hususta müslim ile gayr-i müslim arasında fark yoktur. Hadîsteki (kardeş) kaydı ihtirâzî değil vukûîdir; binâenaleyh mefhumu muhalifi mu-teber değildir. Zimmînin zimmî üzerine satış yapması da bilic-mâ- mekruhtur. diyor ki: «Ulemâ dîn kardeşinin satış ve alışı üzerine alış veriş ve pazarlık yapmanın memnu- olduğuna ittifak etmişlerdir. Buna muhalefet ederek akid yapan âsî olur; ama beyi- yine de mün-akid olur. İmâm Şafiî Ebû Hanîfe ve diğer ulemânın mezhepleri budur. Bâvûd-u Zahirî bu satış mün-akid olmadığına kaildir. İmâm Mâlik-den her iki mezhebe uyan iki kavil rivâyet olunmuştur. Mâlikîler-den cumhûruna göre fiyat arttıran hakkında bu satış mubahtır. Şafiî seleften bâzılarının bunu kerih gördüklerini söylemiştir.»