4086-) Bize İshâk b. İbrahim rivâyet etti. ki): Bize Îsâ b. Yûnus haber verdi. H. Muhammed b. Râfi- de rivâyet etti. ki): Bize Abdürrezzâk rivâyet etti. Her iki râvi birden: Bize Ma-mer Hemmâm b. Münebbih-den o da Ebû Hüreyre-den o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen bu hadîsin mislini rivâyet etti. hadîsi Buhârî «Havale» bahsinin iki yerinde; Tirmizî Nesâî ve İbn Mâce «Buyû-»da muhtelif râvilerden tah-rîc etmişlerdir. bâbda İbn Mâce Hazret-i Abdullah b. Ömerden; Ebû Dâvûd Nesâî ve İbn Mâce Şerîd b. Süveyd (radıyallahü anh)-dan; Bezzâr Hazret-i Câbir-den hadîsler rivâyet etmişlerdir. Aslında demiri uzatmak için yaymaktır. Burada ha bugün vereceğim ha yarın diyerek borcu sonraya bırakmak; müddetini uzatmaktır. «Matl: ödemesi gereken borcunu imkânı varken ödememektir.» demiştir. Ezherî-ye göre matl müdâfaadır. Ganîye izafe edilmesi masdarm faile izâfesidir. Bâzan masdar me-fûle de izafe olunursa da burada mânâ: ödemeye iktidarı olan zenginin borcunu ödemeyip sallantıda bırakmasıdır. Âcizin hükmü böyle değildir. Mâmâfîh burada masdarın mef-ûlüne muzâf olduğunu söyleyenler de vardır. Bu takdirde mânâ şöyle olur: Alacaklı zengin bile olsa borcu ödemek îcâbeder; onun zenginliği hakkının geciktirilmesine sebep teşkil edemez. Zengine olan borcun hâli böyle olunca fakire olan borç meselesi evleviyette kalır. Görülüyor ki masdarı mef-ûlüne muzâf kabul edenlerin kavli tekellüf ve teassüften hâlî değildir. şerifte zenginin borcunu ödemeyip sallantıda bırakmasının zulüm olduğu bildiriliyor. Kurtubî-nin ta-rîfine göre lügatte zulüm: Bir şeyi îcâbettiği yere koymamaktır; şerîatte ise haram ve mez-mûm olan şeydir. Mâlikîler-den Sühnûn: «Zengin bir adam borcunu ödemeyip sallantıda bırakırsa şehâdeti kabul olunmaz; çünkü kendisine zâlim adı verilmiştir.» demiştir. Bazıları İmâm Şafiî-ye göre bu işi tekrarlamış olmak şartiyle şehâdeti reddedildiğini söylemişlerdir.