4305-)
Bana İbrahim b. Mûsâ Er-Râzî rivâyet etti. ki): Bize îsa yani İbn Yûnus haber verdi. H. Ebü Bekir b. Ebî Şey be ile Ebû Küreyb de rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Vekî- rivâyet etti. H. Ebû Küreyb dahi rivâyet etti. ki): Bize İbn Nümeyr rivâyet etti. râvilerin hepsi Hişâm b. Urve-den o da babasından o da İbnİ Abbâs-dan naklen rivâyette bulunmuşlardır. İbn Abbâs şöyle dedi: üçte birden dörtte bire inmelidirler. Çünkü Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): bir olur... Üçte bir de çok a!..» buyurdular. Vekî-în hadîsinde: bir de büyüktür yahut çoktur.» denilmiştir. hadîsi Buhârî Nesâî ve İbn Mâce «Vasâyâ» bahsinde taline etmişlerdir. İbn Abbâs (radıyallahü anh) bu hükmü Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in üçte biri çok diye vasıflandırmasından almıştır. Vekî-in rivâyetinde Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-in «Kesir» mi yahut «Kebîr» mi dediğinde râvi şekketmiştir. üçte birini vasiyyet etmenin caiz olduğuna icmâ- vardır. Ashâb-ı kirâmdan Zübeyr (radıyallahü anh) malının üçte birini vasiyyet etmiştir. Vasiyyetin dörtte birden mi yoksa beşte bir veya altıda birden mi yapılması hususunda ihtilâf edilmiştir. Hazret-i Ebû Bekir (radıyallahü anh) malının beşte birini vasiyyet etmiş; ve: «Allahü teâlâ mü-minlerin ganimetlerinden beşte bire razı oldu.» demiştir. Ömer (radıyallahü anh) dörtte birini vasiyyet etmiştir. Hattâ İshâk: «İbn Abbâs-dan rivâyet olunduğu vecihle dörtte biri vasiyyet etmek sünnettir.» demiştir. Hazret-i Ali-nin: «Beşte biri vasiyyet etmem bence dörtte birden daha makbul; dörtte biri vasiyyet etmem de üçte birden daha makbuldür.» dediği rivâyet olunur. Bir takımları altıda birin vasiyyet edilmesini diğerleri onda biri tensîb etmişlerdir. İbrâhîm Nehaî mirasçılardan birinin hissesi kadar vasiyyetin kerîh görülürdü-ğünü bu sebeple altıda bir üçte birden daha muteber sayıldığını söylemiştir. malı az olan kimsenin hiç vasiyyet etmemesini muvafık görmüşlerdir. Bu kavil Hazret-i Ali İbn Abbâs ve Âişe (radıyallahü anhûma) hazerâtından rivâyet olunmuştur. ekserisine göre bir kimsenin malının üçte birinden fazlasını vasiyyet etmesi caiz değildir. Zeyd b. Sabit (radıyallahü anh) «Bir kimsenin mirasçısı olmasa bile malının üçte birinden fazlasını vasiyyet etmesi caiz değildir.» demiştir. İmâm Mâlik Evzâî Şafiî ve Hasen b. Hayy-ın mezhepleri budur. Şerîk b. Abdillâh Mesrûk ve İshâk üçte birden fazlasının vasiyyet edilebileceğine kail olmuşlardır. Bu kavil İbn Mes-ûd ile Ubeyde (radıyallahü anhûma) hazeratından rivâyet olunmuştur.