4557-) Bize Ahmed b. Îsâ rivâyet etti. ki): Bize İbn Vehb rivâyet etti. ki): Bana Amr Bükeyr b. El-Eşecc-den naklen haber verdi. ki): Bir defa biz Süleyman b. Yesâr-ın yanında otururken aniden Abdurrahmân b. Câbir gelerek onunla konuştu. Derken Süleyman bize dönerek şunları söyledi: Bana Abdurrahmân b. Câbir babasından o da Ebî Bürdete-l-Ensârî-den naklen rivâyet etti ki Ebû Bürde Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-ı: bir kimseye on kamçıdan fazla vurulmaz. Meğer ki Allah-ın haddlerinden bir hadd hakkında ola!» buyururken işitmiş. hadîsi Buhârî Ebû Dâvûd Tirmizî Nesâî ve İbn Mâce «Hudûd» bahsinde muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir. Kabahat işleyen bir kimseyi —bir daha yapmaması için— yerine göre sözle veya fi-len te-dîp ve terbiye etmektir. mânâsı hususunda ulemâ ihtilâf etmişlerdir. Zahir mânâya göre burada zikri geçen hadden murâd: Şeriatın tâyîn ettiği dayak veya cezadır. Bazıları: «Hadden murâd: Allah-ın hakkıdır.» demiş; bir takımları burada ondan Allah-ın emir ve- nehîlerinden müteşekkil haklar kas-dedildiğini söylemişlerdir. Hadîsin mânâsı: Evlâd terbiyesi gibi günah olmayan te-dîplerde on sopadan fazla vurulmayacağını beyândır. Bazılarına göre bu hadîs suçların dereceleri arasında-fark gözetmeye ihtimâllidir. Meselâ: Haklarında şer-an dayak sayısı belli olan suçlarda muayyen dayaktan fazla vurulamaz; fakat muayyen cezası olmayanlarda eğer suç büyükse ser-î sayıdan fazla vurulabilir. İmâm Mâlik cezanın suça göre verilmesini bu hususta takdirin hâkimin içtihadına bırakılmasını tensip edermiş. Fakat Dâvûdî: «Bu Bâbın hadîsi Mâlik-e ulaşmamıştır.» diyor. Kassâr da şunları söylemiştir: «Ta-zîrin ne suretle yapılacağı hâkimin içtihadına bırakılıp zannı galibine göre hüküm vermesi tenşîb edilmiştir. İnsanlar arasında bir sözle suçundan vaz geçenler olduğu gibi yüz kamçı yese yine vaz geçmeyenleri de bulunduğuna göre bu hususta tahdidin bir-mânâsı kalmamış; ta-zîr hâkimin içtihadına bırakılmıştır içtihadı o şahsın ne ile suçtan vazgeçeceğini kestirirse onunla terbiye eder.» ta-zîrin kaç sopa veya kırbaca kadar vurulabileceği hususunda da ihtilâf etmişlerdir. Aynî bu bâbta on kavil saymıştır ki şunlardır: