4684-) Bana İbn Ebî Halef dahi rivâyet etti. ki): Bize Zekeriyyâ b. Adiy rivâyet etti. ki): Bize İbn-l-Mubarek Yûnus’dan o da Zührî-den o da A-rac-dan o da Ebû Hüreyre-den o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)-den naklen haber verdi. mirasçı olunmaz; bıraktığımız sadakadır.» buyurmuşlar. iki rivâyetin birincisini Buhârî «Kitâbü-l-Vâsâya» ile «Kitâbü-l-Ferâiz»da; Ebû Dâvûd «Harâc» bahsinde tahrîc etmişlerdir. bu hadîsteki dînâr kaydının başka mallara tenbîh için getirildiğini söylemişlerdir. Bundan murâd miras istemeyi yasaklamak değildir. Zîra yasak vukuu mümkün olan şeylere mahsûstur. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’e mirasçı olmak ise mümkün değildir. Şu halde hadîsten murâd: İhbardır; yani hiç bir şeyi taksim edemezler; çünkü bana mirasçı olunmaz demektir. Cumhûr-u ulemânın kavli budur. Bazı Basra ulemâsının: «Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)-e kimsenin mirasçı olamaması Allahü teâlâ onun bütün malını sadaka yaptığı içindir» dedikleri rivâyet olunursa da doğrusu cumhûrun kavlidir. (sallallahü aleyhi ve sellem)’in kadınlarının nafakaları miras değildir. Onlar ıddet bekleyen kadınlar hükmündedirler. Nafakaları bundan dolayı verilmiştir. Hallâbî diyor ki: «İbn Uyeyne-den kulağıma geldiğine göre şöyle dermiş: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in zevceleri iddet bekleyen kadınlar hükmündedir. Çünkü onlara evlenmek ebediyyen caiz değildir. Bu sebeple onlara nafaka verilmiş; oturdukları evleri kendilerine terk edilmiştir.» «âmil»-den murâd bâzılarına göre mütevellidir. Bir takımları: «Halife olsun onun me-murları olsun müslümanlar namına çalışan her vazifeli bunda dahildir.» demişlerdir. (sallallahü aleyhi ve sellem)’in burada görülen hadîslerde zikri geçen sadakalarını Kâdî Iyâz üç kısma ayırıyor. Bunların bir kısmı kendisine hibe edilmiştir. Uhud harbinde müslüman olan Yahûdi Muhayrik-in vasıyyeti bu kabildendir ki yedi bahçeden müteşekkildi Ensarın verdikleri sulanmayan arazî de böyledir. Bunlar Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in milki idi. kısım: Benî Nâdir kabilesini sürgün ettiği vakit onlardan harpsiz darpsiz fey- olarak aldığı arazîdir. Bu da onun husûsî mükidir. Benî Nâdîr-in menkul mallarına gelince: Anlaşma mucibince bunların silâhlardan mâadasını Yahûdiler develerine yükleyip götürmüş; kalanı da gâzîler arasında taksim edilmişti. Fedek arazîsinin yarısı ile Vâdilkurâ-nın üçte biri de Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)-in. hususî mülki idi. Çünkü bu yerleri bu şartlarla sulhan ele geçirmişti. Bu yerlerin gelirini başı sıkılan müslümanlara sarfederdi. Bunlardan başka Hayber-den sulh yolu ile alınmış Vatîh ve Selâlim nâmında iki de kalası vardı. kısım: Hayber-in ve diğer harble alınan yerlerin beşte birinden eline geçen mallardır. Bu üç kısım malların hepsi Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)-in halis milki idi. Lâkin o bunları benimsemez; ailesine müslümanlara ve ümmetin umumî ihtiyaçlarına sarfederdi. Vefatından sonra bu sadakaların temellükü haram kılınmıştır.