4884-)
Bana Muhammed b. Râfi- dahi rivâyet etti. ki): Bize Ebû-l-Münzir İsmail b. Ömer rivâyet etti. ki); Bize Yûnus b. Ebî İshâk El-Hemdânî rivâyet etti. ki): Bize Abdullah b. Ebî-s-Sefer Amir-den o da Abdurrahman b. Abdi Kabbilkâ-beti-s-Sâidi’den naklen rivâyet etti. Şöyle dedi: Ben kâ’benin yanında bir cemâat gördüm... Ve râvî hadîsi A-meş-in hadîsi gibi rivâyet etmiştir. Iyaz ekseriyetle râvîlerden onu «yürakkıku» şeklinde rivâyet etmiştir ki: inceltecek yânı hafifletecek; çünkü sonraki evvelkinden daha büyük olacaktır.» manasınadır. Mâmâfîh bu kelimenin «birbirine benzer» ve «birbirine karışır da gidip gelir» mânâlarına geldiğini söyleyenler olduğu gibi «bir birini iter» demek olduğunu iddia edenler de olmuştur. fayda verir; yardım eder demektir. «Feyedfikıo ise iter ve döker mânâlarına gelir. insanlara kendine yapılmasını dilediği şeyi yapsın!» cümlesi ce-vâmiulkelimdendir. (Yânî sözü az mânâsı çok olan cümlelerdendir.) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) efendimize mahsustur. Bu cümle mühim bir kaidedir. Müslüman buna dikkat etmeli ve kendisine ne yapılmasını isterse başkalarına da onu yapmalıdır. amcan oğlu Muâviye! Bize mallarımızı aramızda bâtılla yememizi ve kendimizi öldürmemizi emrediyor...» ifadesinden maksad şudur; Bu zât Abdullah b. Amr’ın sözlerini dinleyip birinci halîfeye itaatin lüzumunu onunla çekişen ikincinin Öldürülmesi îcâbettiğini anlayınca bu vasfın Hazret-i Muâviye-de de -bulunduğunu düşünmüştür. Çünkü evvelâ Hazret-i Alî-ye bey-at edilmiş; Muâviye sonradan ona muarız çıkmıştır. O halde Muâviye-nin Hazret-i Ali île yaptığı muharebede askerlerine sarf ettiği para ve erzak malı bâtılla yemektir. Muâviye-nin Alî (radıyallahü anh) ile harbetmesi de haksız yere insan öldürmektir... Hazret-i Abdullah buna bir müddet susarak düşündükten sonra cevâp vermiş; ve Muâviye (radıyallahü anh)-ın Allah-a itaat hususundaki emirlerine itaat etmesini; Allah-a ısyân için emir verirse İtaat değil kendisine isyan etmesini tavsiye etmiştir. Bu gösterir ki tâyin ve bey-at olmaksızın zorla hükümdar olan bir kimseye itaat da vâcibtir.
Kaynak: Sahîh-i Müslim Emirlik
Konu: Halifelerin Beyatına Sıralarına Göre Riayetin Vacib Olması Bâbı