4986-) Bana Muhammed b. Abdillâh b. Kuhzâz rivâyet etti. ki): Bize Aliy b. Hasan Abdullah b. Mübârek-den rivâyet etti. ki): Bize Saîd b. Ebî Eyyûb ile Hayve b. Şureyh haber verdiler. Bunlardan her biri dedi ki: Bana Şurahbîl b. Şerîk Ebû Abdirrahmân El-Hubuli-den naklen rivâyet etti ki kendisi Ebû Eyyûb El-Ensârî-yi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu...» derken işitmiş. Hadîs yukarıki-nin tamamîle mislidir. rivâyetleri Buhârî «Cihâd» bahsinde tahric ettiği gibi bâzılarını Nesâî ve İbn Mace de tahrîc etmişlerdir. Tirmizî bu mânâda Hazret-i İbn Abbâs-dan rivâyet olunan bir hadîsi nakletmiş ve: «Bu hadis hasen garîbtir.» demiştir. Gündüzün evvelinden zeval vaktine kadar ravha da zevalden geceye kadar yürüyüş demektir. Bu isim verilmek için yürüyüşün mutlaka yürüyenin köyünden veya kasabasından baş-aması şart değildir. Gaza yolunda bulunan kimsenin akşamda sabanda yaptığı her yürüyüş ve gezinti gadve ve ravhadır. mânâsı şudur: Allah yolunda yapılan sabah ve akşam yürüyüşlerinin fazilet ve sevabı bütün dünya nimetlerinden daha hayırlıdır. Yani bütün dünya nimetleri bir kişinin olsa Allah yolunda yapılan bir tek sabah veya akşam yürüyüşüne denk olamaz. Çünkü dünya nimetleri geçici âhiret nimetleri ise ebedîdir. Iyâz Şöyle deditir: «Bu hadîs ile o mânâda âhiret işlerini ve sevabını dünya işleri ile temsil eden diğer hadîsler için şöyle denilmiştir: Bir insan bütün dünya varlıklarına sahib olsa da onları âhiret umuruna sarf etse yine âhiret işlerinin sevabı dünya varlıklarından hayırlıdır. Yoksa bu hadîs mutlak surette fânîyi bakîye kıyas değildir.» göre hadîsden murâd: «Cennette bir sabah yürüyüşü kadar az bir zamanın sevabı bütün dünya zamanlarından daha hayırlıdır.» demektir. Yânı âhîretin kısa zamanı dünyanın uzun zamanından daha hayırlıdır. Hâsılı maksad cihâdın büyüklüğünü anlatarak ona teşvîkde bulunmaktır. Binaenaleyh bir insan dünyalara Mâlik olan zengine değil Allah yolunda sabah veya akşam yürüyüş yapan gaziye im-renmelidir.