5133-) Bize Muhammed b. Minhal Ed-Darîr rivâyet etti. ki) Bize Yezid b. Zürey- rivâyet etti. ki): Bize Hişam b. Hassan Muhammed b. Sîrîn-den o da Enes b. Mâlik-den naklen rivâyet etti. Enes şöyle dedi Hayber gazası olunca bir zât gelerek: Ya Resûlallah eşekler yenildi dedi. Sonra bir başkası gelerek: Ya Resûlellah eşekler ifna edildi dedi. Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Ebû Talha-ya emir buyurdu. Oda; Gerçekten Allah ve Resûlü sizi eşek etleri yemekten nehyediyor-lar. Çünkü onlar rics-dir. Yahut necistir! diye nida etti ve hemen çömlekler içlerinde olanlarla birlikte devrildiler. hadîsin Ali b. Ebi Talib rivâyetiyle İbn Ömer Berra- ve İbn Abbâs rivâyetlerini Buhârî «Megâzî» bahsinde; Hazret-i Ali hadisini Buhârî «Zebâyih Nikâh» ve «Ter-kü-l-Hıyeb» bahislerinde eyni hadîsi Tirmizî ile İbn Mâce «Nikâh»-da; Nesâî «Sayd» bahsinde muhtelif râvilerden tahric ettikleri gibi; Ebû Sa-îebe hadisini Buhârî «Zebâyıh» ve «Tıb» bahislerinde; Ebû Dâvud ile Tirmizî ve İbn Mâce «Kitabu-s-Sayd»-da; İbn Ebî Eviâ hadisini Buhârî «Fardu» ile «Megâzî» bahislerinde; Nesâî «Kitabu-s-Sayd»-da; İbnû Mâce Zebayıh-da; Seleme b. Ekva- hadisini Buhârî «Kitâbül-Mezâlim» ile «Megâzî Edeb» ve «Zebâyıh» bahislerinde İbnü Mâce dahi «Zebâyıh» bahsinde muhtelif râvilerden tahric etmişlerdir. Bu rivâyetler az çok lafız değişikliği ile ve birbirlerini tefsir ederek ayni hükmü bildirmektedirler. Hüküm ehli eşek etlerinin yenmesiyle Mut-a denilen nikâhın haram kılınmalarıdır. Vak-a Hayber gazasında geçmiştir. Yerinde de görüldüğü veçhile Hayber Medîne-i Münevvere-ye dört konak mesafede bir Yahûdi kal-ası idi. Kal-ayı muhasara eden Ashâb şehîr dışında rasladıkları eşekleri kesmiş ve ateşler yakarak etlerini pişirmeye koyulmuşlardı. Resûlül-lâh (sallallahü aleyhi ve sellem) onu görünce dellâlı Ebû Talha vasıtasiyle kaynayan kapları döktürmüş ehli eşek etlerinin haram olduğunu bildirmiştir. Aynı zamanda Mut-a nikâhının da haram kılındığı ilân edilmiştir. rivâyetlerden eşek etleriyle mut-a nikâhının her ikisinin Hayber-de haram kılındığı anlaşılıyor. Bazıları eşek etlerinin Hayber-de; Mût-anınsa başka bir yerde haram kılındığını söylemişlerdir. Ebû Avâne «Sahih»inde: «Ulemânın şöyle dediklerini işittim: Hazret-i Ali hadisinin manası Hayber gününde eşek etlerinin yasak edilmiş olmasıdır. Mût-aya gelince Ali onun hakkında sükût etmiştir. Mut-a ancak Mekke-nin fethedildiği gün yasak edilmiştir.» demektedir. Filhakika Mut-a Nikâhının altı defa ruhsat verilip neshedildiği rivâyet olunmuştur. Bu yerler: Hayber Ömretül Gaza. Mekke-nin fethi Evtaz gazası Tebük gazası ve Haccetül Veda-dır. Yalnız bazılarının sübûtuna ihtilaf edilmiştir. diyor ki: «Müt-anıri haram edilip sonra mubah kılınması iki defa olmuştur. Vaktiyle mübahdı sonra Hayber vak-asında haram kılındı. Mekke-nin fathinde -ki Evtaz harbi de o sene olmuştur- tekrar mubah kılınmış sonra ilelebet haram edilmiştir...» Muvakkat nikâhın bir nevidir. Ondan farkı bu nikâhın müt-a kelimesiyle yapılmasıdır. Evlenmek isteyen adam kadına: «Bana nefsini bir aylığına bin lira karşılığında temti- et» der. Kadın da: «Nefsimi sana temti- ettim» diye mukabele eder. Kelimenin lügat manası istifâdedir. Yani müt-a muayyen para mukabilinde muayyen zamanda kadının cİmâmdan istifade için yapılan bir akiddir. Muvakkat nikâh ise müt-a kelimesini anmadan şahitler huzurunda bir kadını muayyen bir müddet için nikâhlamaktır. Bunların ikiside bâtıldır. Nitekim nikâh bahsinde görmüştük.