5198-) Abdullah b. Abdirrahmân Ed-Dârimî de rivâyet etti. ki) ; Bize Yahya (yani İbn Hassan) rivâyet etti. ki): Bize Muâviye —ki bu zat İbn Sellâm-dır— haber verdi. ki): Bana Yahya b. Ebî Kesîr rivâyet etti. ki): Bana Ba-ce b. Abdillah haber verdi. Ona da Ukbe b. Âmîr El-Cühenî haber vermiş ki Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ashab arasında kurbanlar dağıtmış. Râvi yukarki hadis mânâsında rivâyet etmiştir. Yıllanmış mânâsına gelir ki bundan koyun ve keçinin bir yaşını sığırın iki yaşım devenin beş yaşını bitirmiş olanları kastedilir. Hadîs-i şerifte sarahaten müsinne zikrediîdiğine göre koyundan maada hiç bir hayvanın yaşını doldurmamış yavrusundan kurban olmaz. Koyunun sürüden ayrılmayacak derecede irileşmiş yavrusundan ise yaşını doldurmadan da kurban olabilir. Bu hususta yaşlısının bulunup bulunmaması hükmen müsavidir. İbn Ömer (radıyallahü anh) ile Zührî-den rivâyet edildiğine göre daha yaşlısı varken yaşını doldurmayan kuzudan kurban olmaz. Hadîs-i şerîf onların lehine delil ise de cumhûr ulema onu îstihbab mânâsına almışlardır. Yani yıllanmış hayvan kesmek müs-tehabdır. Böylesi bulunmazsa o zaman kuzu da kesilebilir. Yoksa hadîste kuzunun hiç bir surette kurban edilemiyeceğine dair bir sarahat yoktur. Ulemâ kurbanın yalnız koyun keçi sığır manda ve deveden caiz olacağma ittifak etmişlerdir. İbn Münzir;in rivâyetine göre Hasen b. Salih vahşî sığırın yedi kişi için geyiğin bir kişi için kurban edilebileceğine kail olmuştur. Vahşî sığır hakkında Dâvûd-ı Zahirî’nin mezhebi de budur. kurban olabilmek için en az altı ayını doldurmuş olması icabeder. göre kurban için en mu-teber hayvan devedir. Ondan sonra sığır daha sonra koyun ve keçi gelir. İmâm Malik’e göre koyun hepsinden efdaldır. Çünkü eti bütün etlerden makbuldür. Cumhûrun hücceti deve ile sığırın yedi kişi için kurban edilebilmesi koyununsa yalnız bir kişiye yetmesidir. Bu deve ile sığırın üstünlüğüne delildir. kurbanlığın semizletiimesi müstehab olup olmadığında ihtilâf etmişlerdir. Cumhûra göre beslenip semizletilmesi müstehabdır. Bu babda «Sahîh-i Buhârî»-de Hazret-i Ebû Ümame-den bir hadîs rivâyet edilmiştir. Mezkûr hadîste: kurbanlıkları semizletîrdik.» denilmektedir. Kâdi Iyâz bazı Mâlikîler-in bunu kerih gördüklerini söylemiştir. Mâlikîler bunu Yahûdilere benzememek için kerih görmüşlerse de «Bu kavil batıldır» demektedir. Hassaten keçi yavrusu olup otlayacak derecede büyümüş olanıdır. Oğlaktan kurban kesmek Ebû Bürde Ukbe b. Âmir ve Zeyd b. Hâlid gibi birkaç sahâbiye mahsus olmak üzere tecviz edilmiş onlardan başkasına cevaz verilmemiştir.