5254-) Bize Muhammed b. Müseanâ rivâyet etti. ki): Bize Ebû Bekr (yani Hanefi) rivâyet etti. ki): Abdu-l-Hamid b. Ca-fer rivâyet etti. ki): Bana babam rivâyet etti ki; kendisi Enes b. Mâlik-i şunu söylerken işitmiş: Allah içerisinde şarabı haram kıldığı âyeti indirdi. Medine-de kuru hurmadan başka içilen bir içki yoktu. hadîsi Buhârî «Mezâlim» «Tefsir» ve «Eşribe» bahislerinde Ebû Dâvud «Eşribe»-de muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir. Vak-a Ebû Talha-nın evinde geçmiştir. Ebû Talha Hazret-i Enes-in üvey babasıdır. İsmi Zeyd b. Sehl El-Ensâri-dir. Akabe Bedir Uhud vesâir bütün gazalarda Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile beraber bulunmuştur. Onun vefatından sonra kırk yıl daha yaşayarak Şam-da vefat etmiştir. Denizde vefat ettiğini söyleyen de vardır. Esas itibariyle kızarmaya veya sararmaya başlayan koruk hurma demektir. Fakat sonradan korukla olgun hurmanın karışımına korukla kuru hurmanın karışımına sadece koruk hurmaya ve sadece kuru hurmaya fâdıh denilmiştir. Anlaşılıyor ki şarab haram kılınınca evinde şarabı bulunan müslümanlar peyderpey onu sokaklara dökmüşler hattâ şarab sokaklarda sel gibi akmıştır. «Şarabın yollara dökülmesi haram kılınıp terk edildiği şâyî olsun diyedir.» diyor. Şarab demektir. Bu kelime muhamere-den alınmıştır ki: Karıştırmak mânâsına gelir. Şarab da aklı karıştırdığı için ona hamr denilmiştir. Bir de tahmir-den alınmıştır. örtmek demektir. Şarab aklı örttüğü için ona hamr denilmiştir. Bu kelime Arabcada hem müzekker hem müennes olarak kullanılır. Şarab üzümden yapılır. Ve İmâm-ı A-zam-a göre üzümün kaynatılmamış şırası kükreyip şiddetlendiği zaman şarab olur. Şarabın Arabcada iki yüz kadar ismi vardır. Fâdıh bunlardan biridir. Ancak üzümden değil hurmadan yapılır. İbn-i Seyyide fadîh-ın yarılmış koruk hurmadan yapılan içki olduğunu söyler. Demek oluyor ki fadîh hurmanın gerek tazesinden gerek kurusundan gerekse bunları karıştırmak suretiyle mecmuundan ezilerek ve yarılarak kaynatılmamış suya atmak suretiyle yapılan şarabdır. diyor ki: «Müslim-in naklettiği bu hadîsler de sarhoşluk veren bütün içkilerin haram kılındığına ve bunların hepsine hamr yani şarab denileceğine sarahat vardır. Bu hususta fadîh hurma şıraları; üzüm şırası; arpa mısır ve darı suyundan bal şerbetinden yapılan içkiler müsavidir. Bunların hepsi haram hepsi hamrdır. Bizim mezhebimiz budur. Mâlik ve Ahmed-le Selef ve Halefin cumhûrlarının kavli de budur. Basralılardan bir cemaat haram olan yalnız üzüm şırasıyle pişmemiş kuru üzüm şerbetidir. Bunlar pişirilirse helâl olduğu gibi bunlardan başka şeylerden yapılan içkiler pişirilsin pişirilmesin sarhoşluk vermedikçe helâldir demişlerdir. Ebû Hanîfe: Haram olan yalnız hurma ve üzüm meyvelerinin sırasıdır. Üzüm şırasından yapılan içkinin azı-çoğu haramdır. Meğer ki pişirilip de üçte ikisi gitmiş ola. Kuru hurma ile kuru üzüm şıralarının kaynatılmışları helâldir Velevki azıcık kaynatılmış olsun demiş burada bir smır tayin etmemiştir. Hurma ile üzümden yapılan şarabın kaynatılmayanı haramdır. Fakat içene had vurulmaz demiştir. bunlar içilip de sarhoşluk vermediğine göredir: Sarhoş ederse bütün müslümanlarm icmai ile haramdır...» Dâvud-ı Tayâlisî-nin Hazret-i Berâ-b. Âzib-den tahrîc ettiği bir hadîste şöyle deniliyor: «Şarabın haram kılındığını bildiren âyet inice ashab: Ya haram kılınmadan evvel içenlerin hali ne olacak? dediler. Bunun üzerine: İman edip yararlı işler yapanlara korundukları iman ettikleri ve yararlı işler yaptıkları takdirde içtikleri şey hususunda bir günah yoktur âyeti indi.» Bu hadîsi Tirmizî de rivâyet etmiş ve onun hakkında: «Hasen sahihtir» demiştir. Âyetteki korunmaktan murad şarabı yeniden içmekten korunmaktır.