6041-) Bize Kuteybe b. Saîd rivâyet etti. ki): Bize Leys rivâyet etti. H. İbn Rumh da rivâyet etti. ki): Bize Leys Ebû-z-Zübeyr’den o da Câbir-den o da Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-den naklen haber verdi ki: hoşlanmadığı bir rü-ya görürse sol tarafına üç defa tükürsün ve şeytandan Dç defa Allah-a sığınsın! Bulunduğu yandan da öbür yana dönsün!» buyurmuşlar. Katade rivâyetini Buhârî «Kitâbü-t-Ta-bir» ve «Kitabü-t-Tib»-da; Ebû Dâvûd Tirmizî ve Nesâî «Rü-ya» bahsinde; İbn Mâce «Kitâbü-d-Diyât»-da muhtelif râvilerden. tahrîc etmişlerdir. ile Hulm ikisi de uyuyan kimsenin gördüğü düş mânâsına gelirse de ekseriyetle güzel düşlere rü-ya korkunç ve çirkin olanlarına huim denilmek âdet olmuştur. Bundan dolayı hadîste teşrik izafeti kabilinden rü-ya Allah-a izafe edilmiş hulm ise şeytana nisbet olunmuştur. Mâziri diyor ki: «Ehli sünnetin rü-ya hakkındaki mezhebine göre; Allahü teâlâ uyanık kimsenin kalbinde yarattığı gibi uyuyan kimsenin kalbinde de bir takım inançlar halkeder. Allah dilediğini yapar. Ona uyku veya uyanıklık mâni olamaz. Bu inançları halkettiği vakit her halde bunları başka bir defa halkedeceği yahut halketmiş olduğu bir takım şeylere alâmet yapar. Meselâ uyuyanın kalbinde uçmayı halkederse bundaki en fazla mânâ o kimsenin olduğunun hilâfına bir şey itikad etmiş olmasıdır. Ve bu itikad başkasına alâmet olur. Nasıl ki: Teâlâ hazretleri bulutu yağmura alâmet olmak üzere halketmiştir. Bütün görülenler Allah-ın halkettiği şeylerdir. Lâkin rü-yayı ve başka şeylere sevinç alâmeti olarak yarattığı itikadları şeytanı orada bulundurmadan yaratır; zararlı şeylere alâmet olanları şeytanın huzurunda yaratır. Böylece bunlar mecazen şeytana nisbet edilirler. İşte Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)-in: Allah-dandır hulm ise şeytandan sözünün mânâsı budur. Yoksa şeytan bir şey yapar mânâsına değildir. Binâenaleyh sevilen düşün adı rü-yar sevilmeyenin adı da hulmdür.» (sallallahü aleyhi ve sellem)’in: o düş kendisine asla zarar verecek değildir.» sözünden murad: Allahü teâlâ üç defa sol tarafına tükürüp şerrinden Allah-a sığınmayı o kimsenin korktuğundan kurtulup selâmete ermesine sebep halketmiştir. Nitekim sadakayı da malı korumak ve belâyı defetmek için sebep halketmiştir demektir. Binâenaleyh bu rivâyetlerde zikredilen hususu toplayıp hepsiyle amel etmek gerekir. Bir kimse korkunç bir rü-ya gördü mü eûzü çekerek sol tarafına üç defa tükürmeli bulunduğu taraftan öbür yana dönmeli hatta iki rekât namaz kılmalıdır. Bu suretle rü-ya hakkında rivâyet edilen bütün hadîslerle amel etmiş olur. Maamafih hadîslerdeki-nin bâzısıyle amel etmek dahi biiznillah zararı def etmek için kâfidir. Iyâz diyor ki: «Üç defa üfürme emri gördüğü kötü rü-yada hazır bulunan şeytanı koğmak onu tahkir ve rezil etmek içindir. Sol tarafa tükürmek de solun sevilmeyen kir ve paslar mahalli olmasındandır. Sağ bunun aksinedir. Kötü rü-yanın kimseye söylenmemesinin sebebine gelince ihtimal te-vil eden kimse onun gördüğü şekilde tefsir eder de Allah-ın takdiri ile öylece vuku bulur diyedir... rü-yanın sevdiği kimseden başkasına söylenmemesine gelince bunun sebebi de şudur: Bu rü-yayı hoşlanmadığı bir kimseye ta-bir ettirirse çekemediği için kötüye yorabilir. Ve rü-ya o sıfatla zuhur edebilir. Gören dahi kötü te-vîli işitir işitmez üzülür mahzun olur.»