6186-) Bize bu hadîsi İbn Beşşâr da rivâyet etti. ki): Bize Ebû Dâvud rivâyet etti. ki): Bize Hişâm Katâde-den o da Enes-den o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen rivâyet etti. Ama «Güzel sesli sürücüsü» ifadesini anmadı. hadîsi Buhârî «Kitâbu-l-Edeb»-de tahric etmiştir. Kavârir: Kâruranın cenVidir. Kârûra cam sırça demektir. Kadınlar zaafları ve çabuk kırılmaları sebebiyle sırçaya benzetilmişlerdir Kâdî Iyâz-in beyânına göre ulema bu hususta ihtilâf etmişlerdir. Birçoklarına göre develeri süren Enceşe güzel sesli idi. Develeri sürerken recez denilen şiir nev-inden kadınlara ait parçalar okurdu. Binaenaleyh kadınlar bunu işitip de kalblerine fitne düşmesin diye Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) onu bundan men etmiştir. Zira Arapların meşhur meselelerindendir: Şarkı zinanın muskasıdır derler. Kâdî Iyâz bu tevcihi Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in maksadına ve sözünün muk-tezasına daha muvafık bulmuştur. Diğer bir takım ulemâya göre hadîsten maksat develeri yavaş sürmektir. Çünkü develer sürücünün şarkı söylediğini işitince bundan zevk ve şevk duyarak hızlanırlar. Ve üzerindeki insanları sarsarak yorarlar. İşte Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e nceşe-yi bunun için men etmiştir. Çünkü kadınlar şiddetli hareketten bîtab düşer; zarar görürler. Kılâbe-nin «Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) öyle bir söz söyledi ki onu sizden biriniz söylemiş olsa kendisini ayıplardınız.» sözüne gelince. Bundan maksad «Müslim» şârihi Übbî-ye göre Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-ln: için develeri yavaş sür!» Ve diğer rivâyetteki: kırma!» sözleridir. diyor ki: «Bu lâtif ve beliğ bir istiaredir. Niçin ayıp görülsün dersen ben de derim ki: Belki ayıplayan istiarenin şartı kavimler arasında açık ve aşikâr olmasıdır da ona bakmıştır. Sırça ile kadın arasında açık olarak benzerlik yoktur. Fakat hak şudur ki: Bu söz son derece güzel ve kusursuzdur. İstiarede vech-i şebehin açık olması zâtı itibariyle lâzım değildir. Onu açık kılan karinelerden hâsıl açıklık kâfidir. Nitekim bu bahiste de-öyledir. İhtimal ki: Ebû Kılâbe-nin maksadı da bu istiarenin belagatta Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) gibi zevattan sâdır olduğu için güzel sayıldığını belagatı olmayanlardan sâdır olsa cemaatın onu ayıplıyacaklannı anlatmaktır. Onun makamına lâyık olan da budur.»