6299-) Ebû İshâk dedi ki: Bize Muhammed b. Yahya rivâyet etti. ki): Bize Abdürrezzâk rivâyet etti ki): Bize Ma-mer bu hadîsin mislini haber verdi. hadîsi Buhârî ile Nesâî «Kitâbu-l-Cenâiz»-de tahric etmişlerdir. Huzeyme diyor ki: «Bazı bid-at tâifeleriyle Cehmiye fırkası bu hadîsi inkâr etmiş. Ve şöyle dedilerdir. Mesele ikiden "hâlî değildir. Mûsa (aleyhisselâm) ya ölüm meleğini tanımış yahut tanİmâmıştır. Tanıdı ise gözünü çıkarması onu istihfaf olur. Tanımadıysa o zaman da bu meleğin bazan Hazret-i Mûsa-ya gelirdiğini bildiren rivâyetin manâsı kalmaz. Sonra Allahü teâlâ gözü çıkan melek için kısas da yapmamıştır. Halbuki Allahü teâlâ kimseye zulmetmez. itirazı Allah basiretini kor edenler yapar. Hadîsin manâsı sahîhdir. Şöyle ki: Allahü teâlâ ölüm meleğini Mûsa-ya ruhunu kabzetmek için göndermemiş; ancak ve ancak imtihan ve ibtilâ için göndermiştir. Nitekim Allahü teâlâ Halili İbrahim (aleyhisselâm)-a oğlunu kesmesini emretmiş fakat bunun hakikatim kasdetmemiştir. Eğer Mûsa (aleyhisselâm) tokat vurduğu vakit onun ruhunu kabzetmek isteseydi murad ettiği olurdu. Mûsa (aleyhisselâm) şeriatında tokat vurmak mubahtı. Kendisi yanına giren bir adam görmüş. Onun ölüm meleği olduğunu tanımamıştı. Bizim Peygamberimiz de izinsiz bir müslümanın evine bakan kimsenin gözünü çıkarmayı mubah kılmıştır. Hazret-i Mûsa’nın ölüm meleğini tanıdığı halde gözünü çıkarması imkânsızdır. Melekler İbrâhim (aleyhisselâm)-a. da gelmiş o dahi ilk görüşde onları tanıyamamıştı. Tanımış olsa kendilerine dana eti takdim etmesi muhal olurdu. Çünkü melekler yemek yemezler. Meryem-e dahi gelmiş o da melek olduğunu tanıyamamıştı. Tamsa ondan Allah-a sığınmazdı. Keza iki melek insan kılığında Dâvud (aleyhisselâm)-in yanına girmiş onun huzurunda dâvaya durmuşlardı. O da melek olduklarını tanıyamamıştı. Cebrail (aleyhisselâm) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)-e gelerek ona imanı sormuştu. O da kendisini tanıyamamış: Bu seferkinden maada onu her gelişinde tanımıştım demişti. Şu halde Hazret-i Mûsa-nın ölüm meleğini tanıyamaması nasıl yadırganabilir. Allah melek için -kısas yapmamıştır sözü ise cehline delildir. İnsanlarla melekler arasında kısas cereyan ettiğini yahut meleğin kısas istediğini fakat kısas yapılmadığını kim haber vermiştir. Bunun kasden yapıldığına delil nedir...» İbn Huzeyme gerekse Hattâbî bu babda bir hayli söz daha etmişlerdir. Ulemâ mülhidlerin inkârlarına üç şekilde cevap vermişlerdir: