6450-) Bana Abdu-l-Melik b. Şuayb b. Leys b. Sa-d rivâyet etti. ki): Bana babam dedemden rivâyet etti. ki): Bana Ukayî b. Hâlid rivâyet etti. ki): İbn Şihab şunu söyledi: Bana Saîd o. Müseyyeb ile Urve b. Zübeyr ulemâdan bir takım zevatın içinde haber verdi ki Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in zevcesi Âişe şöyle dedi: (sallallahü aleyhi ve sellem) sağlam iken: bir Peygamber kendisine cennetteki yeri gösterilip sonra muhayyer bırakılmadıkça ruhu kabzedilmemiştir.» buyururdu şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-m. vefatı yaklaşınca başı benim dizimin üzerinde olduğu halde bir müddet bayıldı. Sonra ayildı. Ve gözünü tavana dikti. Sonra: Refik-ı Â-laya!» dedi. ki: Şu halde bizi ihtiyar etmiyor dedim. şunu söylemiş: Ve anladım ki bize sağlamken söylediği hadîs ki: bir Peygamber cennetteki yerini görüp sonra muhayyer bırakılmadıkça ruhu kabzolunmamıştır.» sözüdür sahihmiş. şöyle dedi: Bu Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-in söylediği son söz oldu: «Allah-ım! Refîk-ı A-laya!» rivâyetleri Buhârî «Kitâbu-l-Meğâzi» ile «Kitâbu-t-Tefsir» ve «Kitâbu-t-Tıb»-da; bâzılarını Tirmizî «Kitâbu-d-DeavâU-da; Nesâî «KUâbu’l-Yevm ve-l-leyle»-de muhtelif râvilerden tahric etmişlerdir. Cumhûrun kavline göre illiyyinde sakin olan Peygamberler demektir. Kelime müfred ve cem-inde aynı lâfızla kullanılır. Bazıları bundan murad Allahü teâlâ-dır. Kullarına rıfku merhamet eden odur demiş-lerse de Ezherî bu sözü kabul etmemiştir. Bir takımları refikdan murad; cennet taamları olduğunu söylemişlerdir. Âişe ilk rivâyette Peygamberlerin vefatları ânında dünya ile âhiret arasında muhayyer bırakıldıklarını kimden işittiğini bildirmemişse de hadîsin sonraki rivâyetinde bunu bizzat Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)-den duyduğunu açıklamıştır. Buradaki muhayyerlikten murad yaşamakla öîmekden birini tercih etmektir. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) vefatı anında Refîk-ı Alayı dileyince Hazret-i Âişe onun da ölümle kalım arasında muhayyer bırakıldığını anlamıştır.