6673-) Bize Züheyr b. Harb rivâyet etti. ki): Bize Yezîd b. Harun rivâyet etti. ki) ; Bize Cerîr b. Hâzim haber verdi. ki): Bize Muhammed b. Şîrîn Ebû Hüreyre-den o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)-den naklen rivâyet etti. Şöyle buyurmuş: yalnız üç kişi konuşmuştur: Biri Meryem-in oğlu dâ diğeri Cüreyc-in arkadaşı. Cüreyc âbid bir adamdı. Bir manastır yaptırdı. Onun içinde yaşıyordu. Derken annesi geldi Cüreyc namaz kılıyordu. Ve: Yâ Cüreyc! dedi. Cüreyc: Yâ Rabbi! Annem ve namazım! Dedi. Ve namazına yöneldi. Annesi gitti. Ertesi gün olunca ona tekrar geldi. Cüreyc namaz kılıyordu: Yâ Cüreyc! diye seslendi. Cüreyc: Yâ Rabbi! Annem ve namazım! dedi. Ve yine namazına yöneldi. Annesi gitti. Ertesi gün olunca tekrar geldi. Cüreyc namaz kihyordu. Yâ Cüreyc! diye seslendi. Cüreyc: Ey Rabbîm! Annem ve namazım! dedi. Ve yine namazına yöneldi. Annesi: Allâhım! Fahişelerin yüzünü görmedikçe bunun canını alma! diye dua etti. Derken Benî israil Cüreyc-i ve ibâdetini müzâkere ettiler. Fahişe bir kadın vardı. Ki güzelliği dillere destan olmuştu. (Bu kadın): İsterseniz sizin için onu fitneye düşürüvereyim dedi. Ve ona sataştı. Fakat Cüreyc kendisine iltifat göstermedi. Müteakiben kadın Cüreyc-in manastırında mekân tutan bir çobana geldi. Ve ona kendisiyle zina imkânını verdi. O da onunla zina etti. Kadın hâmile kaldı. Doğurduğu vakit: Bu çocuk Cüreyc-dendir! dedi. (Köylüler) Cüreyc-e gelerek onu aşağı indirdiler. Ve manastırını yıktılar. Kendisini de dövmeye başladılar. Bunun üzerine Cüreyc: Size ne oluyor? dedi. Bu fahişe ile zina ettin ve senden çocuk doğurdu dediler. Cüreyc: Çocuk nerede? diye sordu. Hemen onu getirdiler. Cüreyc: Beni bırakın da namaz kılayım! dedi. Ve namaz kıldı. Namazdan çıktıktan sonra çocuğa gelerek onun karnına dokundu ve: Ey çocuk! Senin baban kimdir? dedi. Çocuk: Filân çobandır cevâbını verdi. Bunun üzerine köylüler Cüreyc-e yöneldiler. Onu öpüyor ve sıvazlıyorlardı. Sana manastırını altından yapalım dediler. O: Hayır! Onu eskisi gibi çamurdan yapın dedi. Onlar da yaptılar. Üçüncüsü: Bir zamanlar bir çocuk annesini emiyordu. (Oradan) Şahlanmış bir ata binmiş kılık kıyafeti güzel bir adam geçti. Çocuğun annesi: Allah-ım! Oğlumu bunun gibi yap! diye duâ etti. Çocuk hemen memeyi bıraktı. Ve adama doğru dönerek ona baktı da: Allahım! Beni bunun gibi yapma! dedi. Sonra memesine dönerek emmeye başladı. Hüreyre: Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in şehadet parmağı ağzında ve onu emmeye başlayarak çocuğun nasıl emdiğini anlatmasını hâlâ görür gibiyim demiş. ki: (Sonra) Oradan bir câriye geçirdiler. Sahipleri onu dövüyor ve: Sen zina ettin! Çaldın! diyorlardı. Câriye ise: Bana Allah yeter! O ne güzel vekildir diyordu. Çocuğun annesi: Allah-ım! Oğlumu bu câriye gibi yapma! diye duâ ettî. Çocuk hemen emmeyi bıraktı ve cariyeye bakarak: Allah-ım! Beni bu câriye gibi yap! dedi. burada konuşmaya başladılar. Anne dedi ki: Boğazı tıkanasi! Güzel kıyafeti! bir adam geçti. Ben: Allah-ım! Oğlumu bunun gibi yap! dedim. Sen: Allah-ım! Beni bunun gibi yapma! dedin. Bu cariyeyi döverek ve: Sen zina ettin! Çaldın! diyerek yanımızdan geçirdiler. Ben: Allah-ım! Oğlumu bunun gibi yapma! diye duâ ettim. Sen: Allah-ım! Beni bunun gibi yap! dedin. şu karşılığı verdi: O adam bir zâlim idi. Bundan dolayı: Allah-ım! Beni onun gibi yapma! dedim. Bu cariyeye ise: Sen zina ettin! diyorlar. Halbuki zina ermemiştir. Çaluın! diyorlar. Halbuki çalmamıştır. Bu sebeple: Allah-ım! Bern bunun gibi yap! dedim. hadîsi Buhârî «Ehâdîsül-Enbiya» bahsinde tahric etmiştir. «Beşikte konuşanların üçe inhisar ettirilmesinde nazar ve teemmül vardır.» demişse de Aynî Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)-in hadîsine karşı bu süzün edebe aykırı düştüğünü belirterek şunları söylemiştir: «Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bunu beşikte konuşanların üçten ziyâde olduğunu bilmezden önce söylemiştir. O kendisine gelen vahye istinad ederek üç kişinin beşikte konuştuğunu haber vermiştir. Yoksa beşikte konuşan çocukların sayısı yedidir.» Yûsuf (aleyhisselâm)-a şâhidlik eden çocuk Fir-avn’ın ateşe atmak istediği kadının çocuğu Yahya (aleyhisselâm) vb. bunlar meyânındadır. ve Deyr: Şehirlerden uzakta hıristiyan papazlarının ibâdet için çekildikleri manastır ve kiliselerdir. şöyle bir sual hatıra gelebilir. Namazda konuşmak namazı bozduğu halde Cüreyc neden namazda konuşmuştur? Hâdise Benî İsrail zamanında geçmiştir. Onların şeriatında namazda konuşmak mubah idi. Nitekim İslâmiyetin ilk zamanlarında müslümanlara da mubahtı. Sonra bu hüküm neshedilmiştir. Maamafih Cüreyc-in konuşmasını kelâmı nefsiye hamledenler de olmuştur. Yani; hakîkaten konuşmuş değil içinden geçirmiştir. ki: Cüreyc iki şeyden birini tercih etmek mecburiyetinde kalmıştır. Yâ annesine cevab verecek ya namazına devam edecektir. O namaza devamı tercih etmiş fakat Allahü teâlâ annesinin duasını kabul buyurarak Cüreyc-i bir fahişe ile karşı karşıya getirmiştir. Ulemâ diyorlar ki: «Bu hal Cüreyc-in annesine cevâb vermesinin daha doğru olduğuna delildir. Çünkü kıldığı namaz nafile idi. Annesine itaat ederek cevab vermesi ise vâcib idi. Anneye âsî olmak haramdır. Namazını hafif tutarak çabuk bitirmesi annesine cevab verdikten sonra tekrar kılması da mümkündü. İhtimal ki annesinin kendisini ibâdethanesinden ayrıhp dünyaya müteallik işlere davet edeceğinden çekinmiştir.» «Senin baban kimdir?» denilmesi iki vecihle izah olunur: