6696-)
Bu hadîsi bana Aliy b. Nasr El-Cehdamî rivâyet etti. ki): Bize Vehb b. Cerîr rivâyet etti. ki): Bize Şu-be bu isnâdla bu hadîsin mislim rivâyet etti. Ve: «Allah-ın size emrettiği gibi- ifadesini de ziyâde eyledi. hadîsi Buhârî «Kitâbü’l-Edeb»’in bir iki yerinde Ebû Hüreyre ve Enes (radıyallahü anh)-dan tahrîc etmiştir. Hased: Bir ni-metin dîn kardeşinden alınıp kendisine verilmesini istemektir ki pek çirkin bir şeydir.: Buğz: Sevginin zıddıdır. Birbirlerine sırt çevirmek demektir. Kâdî Iyâz-a göre bundan murad: Birbirinize düşmanlık etmeyin! demektir. «Birbirinizi terk etmeyin!» mânâsına geldiğini söyleyenler de vardır. diyor ki: «Bu gibi şeyler kazanmakla elde edilmez. Binâenaleyh onları teklif de doğru değildir. Buradaki nehiy onların sebeplerine hamledilir. Yani buğzu hasedliği ve küsüşmeyi îcabeden işleri yapmayın! demektir.» rivâyetindeki dört hasletten murad: Buğzetmemek hasedlik çekmemek birbirine sırt çevirmemek ve kardeş olmaktır. Şafiîler-e göre bu hadîs bir müslümanın dîn kardeşi ile üç günden fazla dargın kalmasının haram; üç gün dargınlığın ise mubah olduğuna delildir. Üç günden fazla süren dargınlığın haram olduğuna nassı ile üç günlük dargınlığın mubah olduğuna ise mefhûm-ı muhalifi ile delâlet etmektedir. Üç günlük dargınlığın affedilmesi insanın yaradılışında gadab ve kötü huyluluk bulunduğundandır. göre mefhum-ı muhalefet sahih delîl değildir. Onlarca üç günden fazla dargınlığm haram olduğunu beyân üç gün dargın durmanın helâl olmasını iktizâ etmez. bu dargınlığın dünyaya aid bir iş için üç gün olduğunu âhiret için olursa üç günden fazla dargın durmanın meşru- kılındığını söylemiş; Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in Tebûk gazasına iştirak etmeyen üç kişi ile elli gün konuşmadığını ashabına da onlarla konuşmamalarını emrettiğini buna misal göstermişlerdir. Bilâhare bu zevatın tevbeleri kabul buyurulduğuna dair âyet inmiş ve müslümanlar kendileri ile konuşmaya başlamışlardır. sırf bir selâmla sona erip ermiyeceği ulemâ arasında ihtilaflıdır. Cumhûra göre mücerred bir selâm vermek veya almakla dargınlık sona erer. Bu rivâyette İmâm Mâlik-in kavli de budur. İmâm Ahmed-e göre dostluk eski haline dönmedikçe dargınlık geçmiş sayılmaz. Mâlikîler-den İbn Kâsım-in kavli de budur.
Kaynak: Sahîh-i Müslim İyilik Sile Ve Âdâb
Konu: Birbirine Hasedlik Çekmenin Düşmanlık Etmenin Ve Sırt Çevirmenin Haram Kılınması Bâbı