6877-) Bana Züheyr b. Harb rivâyet etti. ki): Bize Kesir b. Hişâm rivâyet etti. ki): Bize Ca-fer b. Burkan rivâyet etti. ki): Bize Yezîd b. Esam Ebû Hüreyre-den merfu bir hadîs rivâyet etti. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): gümüş ve altın madenleri gibi madenlerdir. Câhiliyyet devrinde hayırlı olanları fakıh olmak şartiyle İslâm-da da hayırlılarıdır. Ruhlar da toplu cemaatlardır. Onlardan birbirleriyle tanışanlar kaynaşır; tanışmayanlar ayrılırlar.» buyurmuşlar. şerifin mânâsı ruhlar toplu cemaatlardır. Yahut muhtelif nev-ilerdir demektir. Onların birbirleriyle tanışmaları Allah-ın yarattığı bir şeyden dolayıdır. Bazıları Allah ruhların sıfatlarını tenasüp ve ahlâklarını birbirlerine uygun yarattığı için tanıştıklarını; bir takımları da ruhların toplu olarak yaratıldığını sonra cesetlere dağıtıldıklarını; bundan dolayı tabiatları birbirine uyanların kaynaştıklarını uymayanlara ise birrine muhalefet edip dağıldıklarını söylemişlerdir. Hattâbî ile dize bazı ulemâya göre ruhların birleşmesi mebde- itibariyle yaratıldıkları aadet ve şekâvete göredir.-Ruhlar birbirlerine zıt iki kısım olarak yakılmışlardır. Dünyada bedenlere girdikleri vakit hilkatlerine göre ya ;aynaşırlar; yahut birbirinden ayrılırlar. Bu suretle hayırlılar hayırlılara kötüler de kötülere meyleder.