6940-) Bize Muhammed b. Sabbah rivâyet etti. ki): Bize İsmaU b. Zekeriyya Talha b. Yahya-dan rivâyet etti. H. Süleyman b. Ma-bed de rivâyet etti. ki): Bize Hüseyn b. Hafs rivâyet etti. H. İshâk b. Mansûr dahi rivâyet etti. ki): Bize Muhammed b. Yûsuf haber verdi. iki râvi Süfyân-i Sevrî-den o da Talha b. Yahya-dan naklen Ve-ki-in isnâdıyle onun hadîsi gibi rivâyette bulunmuşlardır. hadîslerin Ebû Hüreyre ve İbn Abbâs rivâyetlerini Buhârî «Cenaze» bahsinde; Ebû Dâvud İbn Abbâs rivâyetini «Kitâbu-s-Sünne»-de; Nesâî «Cenaze» bahsinde muhtelif râvilerden tahric etmişlerdir. ölen müslûman çocuklarının cennetlik olduklarına ittifak etmişlerdir. Bazıları Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in Hazret-i Âişe-ye: «Bundan başka bir sözün yok mu?» demesine bakarak bu hususta tevakkuf etmiş. Onların cennetlik veya cehennemlik olduğuna hüküm verememişlerde de bu söze itibar yoktur. Çünkü ulema Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-m. Hazret-i Âişe-ye ihtimal kafi bir delil bulunmadıkça kesin söz söylememesini tembih etmek istemiştir demişlerdir. Nitekim Hazret-i Sa-d b. Ebî Vakkas: «Ona ver ya Resûlallah! Çünkü ben onu mü-min görüyorum.» dediği vakit; kestirip atmaması lâzım geldiğini tenbih için «Müslim» buyurmuşlardır. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-in bu sözü müslûman çocuklarının cennetlik olduğunu bilmezden önce söylemiş olması da ihtimaldir. Onların cennetlik olduğu kendisine bildirildikten sonra: ölen küçükleri cennetin kurtlardır.. ilah.» buyurarak cennetlik olduğunu tasrih etmiştir. çocuklarına gelince: Bu hususta üç kavil vardır. Birinci kavle göre babalarına tâbi olarak onlar da cehenneme gireceklerdir. İkinci kavl tevakkuftur. Yani ulemadan bir taife bunların cennetlik mi cehennemlik mi olduklarını kestirememiş bu hususta bir şey söylememeyi tercih etmişlerdir. Üçüncü kavle göre müşriklerin küçükken ölen çocukları cennetliktir. Muhakkık-ın ulemânın kavilleri budur. «Sahih olan da budur.» diyor. Buna delil Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in cennette İbrahim (aleyhisselâm)-ı ve etrafında İnsanların çocuklarını gördüğünden bahseden hadîsidir. Mezkûr hadiste ashâhm: «Ya Resûlallah! Müşriklerin çocukları da orada mıydı?» diye sordukları: Müşriklerin çocukları da oradaydı.» diye cevab verdiği bildirilmektedir. Hadîsi Buhârî rivâyet etmiştir. Teâlâ Hazretleri de: Resul göndermedikçe kimseyi azab edecek değiliz.» buyurmuştur. Bir çocuk bulûğa ermedikçe mükellef değildir. Bu cihet ittifâkîdir. Her çocuğun doğduğu zaman aldığı sıfattır. Bu hadîslerde murad ne olduğu ihtilaflıdır. Hafız İbn Hacer: En meşhur kavle göre fıtrattan murad İslâm-dır diyor. Ma-zirî-nin beyânına göre bazıları: «Fıtrat: Çocuklar babalarının sulblerinde iken kendilerinden alınan sözdür. Onlar bu hal üzere doğarlar ve anneleri babaları değiştirinceye kadar bu hâl üzere devam ederler.» demiş; bir takımları: «Fıtrat: Doğacak çocuk hakkınüa Allah tarafından verilen saadet veya şekavet hükmüdür.» mütalâasında bulunmuşlardır. Ubeyd diyor ki: «Ben Muhammed b. Hasen-e bu hadîsi sordum da: Bu mesele İslâm-ın ilk zamanlarında farâiz hükmü inmezden ve cihad emrolunmazdan Önce idi cevâbını verdi. Ve galiba şunu demek istedi: Çocuk fıtrat üzere doğar da annesi babası kendisini Yahûdileştirmeden yahut hıristiyanlaştırmadan ölürse anne ve babasından mirasçı olmaz. Onlar da çocuğa mirasçı olmazdı. Çünkü çocuk müslûman; annesi babası kâfir sayılır. Çocuğun esir alınması da caiz olmazdı. Farâiz meseleleri inip şeriatın kavâidi bunun hilâfına tekârrur edince anlaşıldı ki çocuk annesinin babasının dini üzere doğar.» b. Mübarek: «Çocuk ilerde kazanacağı saadet veya şekavet hâli üzere doğar. Allah-ın müslûman olacağını bildiği çocuk İslâm fıtratı üzere kâfir olacağını bildiği çocuk ise küfür üzere dünyaya gelir.» demiştir. göre ise. bu hususta esah olan mânâ şudur: Her çocuk müslümanlığı kabule müheyya olarak dünyaya gelir. Hangi çocuğun annesi babası müslümansa o dünya ve âhiret ahkâmı hakkında müslûman sayılır ve müslûman olarak devam eder. Annesi babası kâfir olan çocuk dünya hükümleri hakkında kâfir sayılır. îşte annesinin babasının onu yahudüestirmesinden hıristiyanlastırmasından mecûsîlestirmesinden murad budur. Yani çocuğa annesinin babasının hükmü verilir. Çocuk bu hâl üzere bulûğa ererse küfrü de devam etmiş sayılır. Ezelde saadeti mu-kadderse müslûman olur. Değilse küfrü üzere ölür. (sallallahü aleyhi ve sellem)’in: onların ne yapacak oldukların- bilir .»sözünde küçükken ölen müşrik çocuklarının cehennemlik olacaklarına dâir bir sarahat yoktur. Bundan murad: «Bulûğa ermiş olsalar ne amelde bulunacaklarını Allah bilir.» demektir. Halbuki bulûğa ermemişlerdir. Onlara İlâhî teklif de yoktur. Çünkü teklif bulûğ ile başlar. (aleyhisselâm)-ın öldürdüğü çocuğa gelince: -Buna kat-î surette te-vil vâcibdir. Çünkü annesi babası mü-mindiler. Binâenaleyh çocuk da müslümandır. Bu hadîs çocuk bulûğa erse kâfir olurdu diye te-vil edilir. O anda kâfirdi denilemez ve o anda küffarın ahkâmı ona tatbik edilemez.» diyor. Meryem-le oğluna ait rivâyet ve keza Hızir hadîsi «Kitâbu-l-Fedâil»-de geçmişti. rivâyetleri «Allahü teâlâ olmuş olacak ve olmayacak her sezi bilir.» diyen ehl-i hakkın mezhebine delildirler