6974-) Bize Harmele b. Yahya Et-Tü-cîbî rivâyet etti. ki): Bize Abdullah b. Vehb haber verdi. ki): Bana Ebû Şüreyh rivâyet etti. Ona da Ebû-l-Esved Urve b. Zübeyr-den naklen rivâyet etmiş. Urve ki): Bana Âişe şunu söyledi: Ey kız kardeşimoğlu! Duydum ki Abdullah b. Amr hacca giderken bize uğrayacakmış. Onunla görüş de kendisine (bir şeyler) sor! Çünkü o Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den çok ilim nakletmiştir. Urve ki: Bunun üzerine ben kendisiyle görüşerek ona birçok şeyler sordum. Onları Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen söylüyordu. şöyle dedi: Anlattıkları meyanında şu da vardı. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): Allah ilmi İnsanlardan çekip ahvermez. Lâkin ulemâyı kabze-der onlarla birlikte İlmi de kaldırır. Ve insanlar arasında bir takım câhil başlar bırakır. Bunlar insanlara ilimsiz fetva verirler; bu suretle hem saparlar hem saptırırlar.» buyurdular. şöyle dedi: Ben bu hadîsi Âişe-ye rivâyet ettiğim vakit onu pek büyük gördü ve yadırgadı. Sana kendisinin Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) founu söylerken işittiğini anlattı mı? dedi ki: Ertesi sene olunca Âişe bana: İbn Amr gelmiş onunla görüş sonra ona söz aç tâ ki ilim hakkında sana anlattığı hadîsi kendisine sor! dedi. Ben de kendisiyle görüşerek ona bir şeyler sordum. Ve bu hadîsi bana ilk defada anlattığı gibi anlattı. şöyle dedi: Âişe-ye bunu haber verdiğim vakit: Onun doğru söylemekten başka bir şey yapmadığını zannederim. Sanırım ki bu hadîse hiç bir şey ziyâde ve noksan etmemiştir.» dedi. hadîslerden Hazret-i Enes rivâyetini Buhârî ile Nesâî «Kitâbu-l-ilim»-de; Ebû Mûsa ile Ebû Hüreyre rivâyetlerini Buhârî «Kitâbu-l-Fiten»-de tahric etmişlerdir. hadîslerde Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) kıyâmetin küçük alâmetlerinden bazılarını beyan etmiştir. Ki onlar ilmin kaldırılması cehlin yerleşmesi; şarabın içilmesi zinanın meydana vurması; erkeklerin azalması hercümercin çoğalması; cimriliğin kalblere yer etmesi câhillerin baş olmasıdır. kaldırılmasından murad; kalblerden silinmesi değil ulemânın azalmasıdır. Nitekim bu cihet rivâyetlerin bazısında tasrih edilmiştir. yerini cehil alacak ve bir takım câhiller dinî hususatta başa geçerek kendi reyleriyle fetva vereceklerdir. Kâdî Iyâz: «Bu hâl zamanımızda Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in haber verdiği gibi zuhur etmiştir.» diyor. Şeyh Kutbud-Din: «Ben derim ki Kâdî-nin zamanında bunca ulemâ bulunmasına rağmen bu sözü söylemişse bizim zamanımıza ne buyrulur.» demiş; Allâme Aynî de şunları söylemiştir: Şeyh Kutbu-d-Din zamanında bunca futana dört mezbebden ulemâ ve büyük muhaddisler bulunduğu halde bunu söylemişse; bizim zamanımıza ne denir? Beldeler ulemâdan hâli kalmış. Cahiler ta-ym suretiyle fetva ve tedris mevkilerinin başına geçirilmiştir. Artık biz selâmet ve afiyet dileriz. de deriz ki: Gelin bir de bizim zamanımızı görün. Artık bunlar moda oldu. Kendi fikrine göre fetva verenlere bugün aydın din adamı deniliyor. La havle velâ kuvvete illâ billah... resmen alıp yürümesi zinanın açığa vurması vesaire kıyâmet klarnetleri hiç bir devirde bugünkü kadar açık ve pervasız görülmemiş ve işitilmemistir. Allah müslümanlara intibahlar nasîb etsin. azalması harblerde öldürülmeleri sebebiyle olacaktır. Nitekim İkinci Dünya Harbi-nden sonra bilhassa Almanya-da bu hal kendini göstermiş kadınlar çoğalınca ahlâk kökünden yıkılıp gitmiştir. yaklaşmasından murâd ne olduğu ulemâ arasında ihtilaflıdır. Bazıları bundan kıyâmetin yakınlığı kastedildiğini söylemiş; bir takımları zevk-ü safadan senenin ay ayın hafta haftanın gün gibi kısa geleceğini; daha başkaları günlerin gecelerin hakikaten kısalacağını söylemişlerdir. ? Âişe-nin Abdullah b. Amr hakkındaki sözleri onu itham için değil hadisi karıştırmış olmasından yahut hikmet kitablarından okuyup da Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den duydum sanarak söylemesinden endişe ettiği içindir. Hazret-i Abdullah ikinci sene aynı hadîsi tekrar edince Âişe (radıyallahü anha)-nın kalbi mutmain olmuş onu hakikaten Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den işittiğine kanaat getirmiştir Onun hadîsinde ilme teşvik ve âlimin faziletini itiraf vardır.