6986-) Bana Muhammed b. Râfi- rivâyet etti. ki): Bize Abdürrezzak rivâyet etti. ki): Bize Ma-mer Eyyûb-dan o da İbn Sîrîn-den o da Ebû Hüreyre-den bir de Hemmad b. Münebbih-den o da Ebû Hüreyre-den o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen rivâyet etti. Şöyle buyurmuşlar: Allah-ın doksandokuz ismi vardır. Bir müstesna yüz isimi Bunları kim sayarsa cennete girer.» Ebû Hüreyre-den o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen rivâyet ettiği hadîsde: tektir teki sever...» cümlesini ziyâde etmiştir. hadîsi Buhârî «Kitâbu-ş-Şurût» ve «Kitâbu-t-Tevhid.-de; Tirmizî «Kitâbu-d-Deavât»-de; Nesâî «Kitâbu-n-Nuût.-da muhtelif râvilerden tahric etmişlerdir. Kuşeyrî: «İsmin müsemma demek olduğuna bu hadîste delil vardır. Çünkü müsemmadan başka olsa bu isimler başkasına da verilebilirdi. Halbuki Allahü teâlâ Esma-yı Hüsnâ-nın kendisine mahsus olduğunu bildiriyor.» diyor. Hattabî ile diğer bazı ulemânın beyanlarına göre bu hadîs Allahü teâlâ’nın en meşhur isminin «Allah» olduğuna delildir. Çünkü diğer isimler ona izafe edilmişlerdir. Allah-ın ism-i A-zam olduğu da rivâyet edilmiştir. bu hadîsin münhasıran doksandokuz ismi ilâhî olduğuna delâlet etmediğini ittifakla söylemişlerdir. Yani Allahü teâlâ’nın doksandokuz isminden başka ismi yok demek değildir. Hadîsten maksat bu doksando-kuzu ezberleyip okuyanın cennete gireceğini haber vermektir. Bundan dolayıdır ki bir hadîsde: kendine verdiğin her isimle niyazda bulunurum.» denilmiştir. Hafız Ebû Bekr İbn-l-Arabî bâzı ulemâdan Allah-ın bin ismi olduğunu rivâyet etmiştir. bir rivâyetinde: isimleri kim sayarsa cennete girer.» buyurulmuştur. Ulemâ buradaki saymaktan ne kastedildiği hususunda ihtilâf etmişlerdir. Buhârî ile diğer bazı muhakkik ulemâya göre bunun mânâsı; kim ezberlerse demektir. Bu mânâ daha zahir görünmektedir. Çünkü diğer rivâyette: «Bunları kim ezberlerse...» denilmiştir. Bazıları: Bundan murad; dua ederken bunları kim sayarsa demektir mütalâasında bulunup; bir takımları da bunlara kim takat getirirse yani güzelce riâyet ederek muktezasınca hareket ederse mânâsına geldiğini söylemişlerdir. Bu hususta daha başka kaviller de vardır. Tek demektir. Allah hakkında bu kelimenin mânâsı: Birdir; şerîki nâzîri yoktur demektir. Allahü teâlâ’nın vitri sevmesi birçok ibâdet ve amellerde- tek olana daha çok fazîlet vermesidir. Bundan dolayı namaz günde beş vakit emrolunmuş; taharet üçer tavaf yedi sa-y yedi teşrik günlerinde şeytan taşlaması yedi ve istinca üç defa meşru- olmuştur.