7032-) Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe rivâyet etti. ki): Bize Merhum b. Abdi’l-Aziz Ebû Neâmete-s-Sa-dî-den o da Ebû Osman-dan o da Ebû Saîd-i Hudrî-den naklen rivâyet etti. (Şöyle dedi): Muâviye Mescidde bir halkanın yanına çıktı da: Sizi (buraya) ne oturttu? diye sordu. Allah-ı zikretmek için oturduk dediler. Allah aşkına mı; sizi ancak bu mu oturttu? dedi. Vallahi bizi ancak bu oturttu cevâbını verdiler. Beri bakın ben sizi itham ettiğim için yemin ettirmedim. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)-den benden daha az hadîs rivâyet etmek hususunda benim mertebemde hiç bir kimse yoktur. Gerçekten Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ashabından müteşekkil bir halkanın yanına çıktı da: (buraya) ne oturttu?» diye sordu. Ashab: Allah-ı zikretmeye bizi İslâm-a hidâyet buyurduğu ve onlunla bize imtihanda bulunduğu için ona hamdetmeye oturduk dediler. aşkına mı? Sizi ancak bu mu oturttu?» buyurdu. Vallahi bizi ancak bu oturttu dediler. bakın! Ben sizi itham ettiğim için yemin ettirmedim. Lâkin şu var ki; bana Cibrîl geldi de Allah (azze ve celle)-nin sizinle meleklere iftihar ettiğini haber verdi.» buyurdular. Hüreyre rivâyeti hakkında İmâm «Bu hadîs bütün ilimleri kaideleri ve âdabı bir araya toplayan büyük bir ha-dîsdir.» diyor. Hadîsin bölümleri evvelce izah edilmişti. Hadîs-i şerif Müslümanların hacetlerini görmenin onlara ilim mal yardım ve nasihat gibi şeylerle faydalı olmaya çalışmanın kusurlarını örtbas etmenin faziletine ödelildir. Asıl itibariyle vakar itminan ve mehabet mânâlarına gelirse de Kâdi Iyâz burada ondan murad rahmettir demiştir. Mamaafih Nevevî Kâdî-nin bu tefsirini zayıf bulmuş ona vakar ve itminan mânâsı vermenin daha güzel olduğunu söylemiştir. Bu hadîs Mes-ud-da toplanarak Kur-ân okumanın faziletine delildir. Cumhûrun mezhebi budur. İmâm Mâlik-in bunu kerih gördüğü rivâyet olunmuşsa da Malikiye ulemâsından bazıları onun sözünü te-vil etmişlerdir. Bu fazileti ihraz için medrese kışla ve şâire gibi yerlerde toplanmak da mescid hükmündedir. kimseyi ameli yavaşlatırsa nesebi hızlandırmaz...» cümlesinden murad: Soy ve sülâlesinin şerefine güvenerek amelde kusur eden kimse amel edenler mertebesine ulaşamaz demektir. teâlâ’nın meleklere iftiharda bulunması Kur-ân okuyanların faziletini onlara bildirerek haklarında medh-ü senada bulunmasıdır Allâhi tâbiri yemin ifade eder. İstifham hemzesi kasem harfinden be deldir. Tıybî bu kelimenin «Allahc» şeklinde mansub okunacağını söyle mistir. Bu takdirde harf-i cer atılmış sonra kelime fiile bitiştirilmiş faka fiilde hazfedilmiş olur. Cümle «etuhlfûnellahe» takdirindedir.