7449-) Bana Ya-kub b. İbrahim Ed-Devrakî ile Haccâc b. Şâir hep birden Ebû Âsım-dan rivâyet ettiler. Haccac dedi ki: Bize Ebû Âsim rivâyet etti. ki): Bize Azra b. Sâbit haber verdi. ki): Bize Ilbâ b. Ahmer haber verdi. ki): Bana Ebû Zeyd (yani; Amr b. Ahtab) rivâyet etti. ki): Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bize sabah namazını kıldırdı ve minbere çıkarak tâ öğle vakti gelinceye kadar bize hutbe okudu. Müteakiben inerek namazı kıldırdı. Sonra (yine) minbere çıktı ve bize ikindi vakti gelinceye kadar hutbe okudu. Sonra inerek namazı kıldırdı. Sonra tekrar minbere çıktı ve bize güneş kavuşuncaya kadar hutbe okudu. Artık bize olmuş ve olacak her şeyi haber verdi. Bunları en iyi bilenimiz en helleyişli olammızdır. Huzeyfe hadîsini Buhârî «Kitâbu-l-Kader»-de tahric etmiştir. bazıları Hazret-i Huzeyfe-nin sözündeki «illâ»-nın hazfı lâzım geldiğini söylemişlerdir. Çünkü bu kelime cümleden atılmazsa mânâsı: «Ben sır biliyorum...» demek olur. Halbuki Huzeyfe hazretleri Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in fitneleri bir meclisde cemaat arasında söylediğinden bahsetmektedir. Binâenaleyh hem cemaat arasında konuşmuş hem de Hazret-i Huzeyfe-ye sır olarak söylemiş mânâsına gelir ki bu iki söz birbirini nakzeder. Cümleden illâ atılırsa mânâ düzelir. Ve şöyle olur: «Bana gizli bir şey söylemedi hepimize birden anlattı.» Nitekim Hazret-i Huzeyfe-nin hadîsin sonunda: «Onları belleyen belledi unutan unuttu.» demesi de bu mânâyı teyid eder. Bu babdaki ilmin ona mahsus olması arkadaşları dünyadan gittiği ve kendisinden başka bilen kalmadığı içindir. Bununla beraber Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Hazret-i Huzeyfe-ye başka bir yerde sır söylemiş olabilir. Bu takdirde Huzeyfe (radıyallahü anh): İşittiklerimin hepsini size anlatmama bir mâni yoktur. Yalnız bana sır olarak söyledikleri müstesna demek istemiştir. ikinci rivâyetindeki temsil hakkında Kâdî Iyâz sunarı söylemiştir. Bazıları bu cümlede râviler tarafından yapılma bir bozukluk olduğunu söylemişlerdir. Doğrusu şöyledir: Nasıl ki bir adam uzun kaman birinden ayrıldığı vakit onun yüzünü hatırlamaz sonra onu gördüğünde tanır.»