940-)
Fadl b. Abbâs (radıyallahü anh)’den rivâyete göre Has’am kabilesinden bir kadın; “Ey Allah’ın Rasûlü! Babama hac farz oldu kendisi çok ihtiyar olup binit üzerine binip yolculuk yapamaz” dedi. Bunun üzerine Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem); “Onun yerine sen hac yapıver” buyurdular. (Buhârî Cezaus Sayd: 34; İbn Mâce Menasik: 10) Bu konuda Ali Büreyde Husayn b. Avf Ebû Rezîn el Ukaylî Sevde b. Zem’a ve İbn Abbâs’tan da hadis rivâyet edilmiştir. Fadl b. Abbâs hadisi hasen sahihtir. İbn Abbâs Husayn b. Avf el Müzenî’den de bir benzeri rivâyet edilmiştir. aynı şekilde İbn Abbâs’tan Sinan b. Abdillah el Cühenî ve halasından da rivâyet edilmiştir. Sadece İbn Abbâs’tan da rivâyet edilmiştir. rivâyetler hakkında Muhammed’e sordum şöyle dedi: “Bu konuda en sahih rivâyet İbn Abbâs’ın Fadl b. Abbâs’tan rivâyetidir. Belki de İbn Abbâs bu hadisi Fadl ve daha başkalarından işitmiş sonra da mürsel olarak rivâyet etmiş ve işittiği kimseleri söylememiş olabilir.” Bu konuda Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den sahih pek çok hadis rivâyet edilmiştir. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in ashabından ve sonraki dönem ilim adamları bu hadisle amel ederler. Sevrî İbn’ül Mübarek Şâfii Ahmed İshâk aynı görüşte olup ölen kimse adına hac yapılabileceği kanaatindedirler. ise şöyle der: “Kendi yerine hac yapılmasını vasiyet ederse ölen kimse yerine bir başkası hac yapabilir.” ilim adamları ise: “Yaşlı haccedemeyecek durumda olan bir kimse adına da hac yapılabilir” demektedirler ki İbn’ül Mübarek ve Şâfii bu görüştedir.